Այսօր՝ հունվարի 24-ին, մենք՝ մեր ջոկատով, ըստ օրակարգի ընդհանուր պարապմունքից հետո ժամանակ չկորցրեցինք և բարձրացանք քոլեջի գինեգործության դասարան, որտեղ և անցկացրեցինք մեր նախագիծը։ Մենք ունենք «գինու քիմիան», «միջառարկայական նախագիծ», «քիմիան ու ֆիզիկան գինու մեջ» և այս թեմաներին զուգահեռ այլ հետաքրքիր ու ոչ պակաս կարևոր նախագծեր։ Ուստի մենք հստակ նպատակով էինք բարձրացել այնտեղ։ Ի դեպ, պետք է նշեմ, որ մինչև քոլեջ բարձրանալը, հասցրել էինք այցելել «Ոսկեվազ» գինու գործարան, որտեղ էլ ծանոթացել ենք պրոֆեսիոնալ սարքերի ու գործիքների, ինչպես նաև հնամենի գինիների, հագուստների, ավանդույթների ու մշակույթների հետ։ Այդ օրվա լուսաբանումը կարդացեք՝ այստեղ, իսկ ես անցնեմ առաջ։
Ոսկեվազից բերել էինք իրենց գինին և այսօր գինու դպրոցից վերցրեցինք մեր ձեռքերով պատրաստված գինին, որպեսզի քիմիայի լաբորատորիայում հատուկ սարքի միջոցով թորենք և պարզենք, թե որ գինին է ավելի ճիշտ պատրաստված ու համապատասխանում իրեն սահմանված չափանիշին։ Ահա այսպիսի հետաքրքիր մի նախագիծ ենք կատարում ճամբարի ընթացքում։ Բարձրանալով գինու դպրոց, մեզ դիմավորեցին ընկեր Մարիաննան ու ընկեր Արտակը։ Ընկեր Արտակը արդեն երկար տարիներ աշխատում է այս ոլորտում և իհարկե ունի բավարար փորձ։ Մեզ նա պատմեց, թե որ սորտերը ինչ գինիներ պատրաստելու համար են օգտագործվում։ Հետաքրքիրն այն էր, որ այսքան տեսել ենք ու համտեսել ենք, սակայն երբեք էլ չենք մտածել, թե ինչ դժվար ճանապարհ է անցնում գինին մինչև մեր բերանում հայտնվելը։ Ընկեր Արտակը պատմեց իրենց դպրոցի մասին, պատմեց, թե որտեղ է սովորել այս արվեստին և ինչպես է տիրապետում դրան։ Դրսում դրված էին տասնյակ խաղողի տեսակների անուններ, բայց քանի որ հիմա աճեցման եղանակ չէ, ուստի խաղող մեզ չհաջողվեց հայթհայթել։
Ընկեր Արտակը ցույց տվեց գործիքները, որոնցով աշխատում են, ծանոթացրեց այդ նուրբ արվեստին։ Որպես համեմատություն բերեց երկու խաղողի օրինակ, մեկը՝ «սեղանի խաղող», իսկ մյուսը՝ «մշակման»։ Այսինքն առաջին սորտի քաղցրությունը բարձր է, ուստի այն մենք դնում ենք սեղանին, որպեսզի համտեսենք, իսկ մյուսը հատուկ սորտ է, որն օգտագործում են գինիներ պատրաստելու համար և այն ունի բարձր թթվայնություն։ Ի տարբերություն սեղանի խաղողի, գինու խաղողն ունի ավելի մեծ սորտերի բազմություն։ Այս մանրակրկիտ արվեստը պահանջում է «մաքուր ձեռքեր», ոչ միայն ուղիղ, այդպես էլ՝ փոխաբերական իմաստով։ Ընկեր Արտակը պատմեց նաև մի հետաքրքիր երևույթի մասին, որին պայմանականորեն կոչենք «անհամաձայնություն»։
Դիտարկենք երկու մարդու, մեկը՝ վաճառող ֆերմերն է, մյուսը՝ գնորդը։ Ֆերմերը ցանկանում է վաճառել ինչքան հնարավոր է քիչ ապրանք ու ստանալ մեծ եկամուտ, իսկ գնորդը փորձում է գնել այն մատչելի գնով։ Այստեղ կա հետաքրքիր շահի խնդիր։ Գնորդը չի ցանկանում գնել այն խաղողը, որն անընդհատ պարարտացվում է ու ջրվում, սակայն ֆերմերը ցանկանում է այդպես անել, քանի որ այդ դեպքում խաղողը ծանրանում է, թթվայնությունն էլ վերանում է, որն ձեռնտու չէ գնորդին։ Այս դեպքում ֆերմերը վաճառում է քիչ քանակությամբ խաղող՝ մեծ եկամուտով, սակայն գնորդին էլ սա ձեռնտու չէ, քանի որ և՛ խաղողն է քաղցր, և՛ գինն է շատ բարձր մի քանի ճյուղի համար։
Ահա, թե ինչպիսի հետաքրքիր ու անհամաձայնեցված երևույթ է սա։ Բացի այս ամենից ընկեր Արտակը ցույց տվեց մառան, որտեղ պահվում են իրենց գինիները՝ սառեցված ու մոմակալված վիճակում։ Այսքանից հետո, մենք խմբով վերադարձանք դպրոց, որպեսզի անցնենք ամենահետաքրքիր մասին՝ գինիների թորմանը։
Այն իհարկե բարդ գործ է, սակայն քանի որ մենք ունենք հստակ վարվելակերպ ու կարգ, դա մեզ համար այդքան էլ բարձ խնդիր չի հանդիսանում։ Մենք՝ նախագծային խմբով 10-15 րոպեյով բացակայեցինք՝ թեստավորման պատճառով, սակայն վերադառնալուն պես հագանք խալաթները և անցանք գործի։ Հետևե՛ք նկարներին։
Մենք այստեղ այս սարքի շնորհիվ թորում ենք գինին և անջատում ենք նրանից սպիրտը։ Այս փորձը կոչվում է «ֆիզիկական երևույթով հեղուկի թորումը»։ Ինչու՞ է սա ֆիզիկական, քանի որ մենք պարզապես իրարից բաժանում ենք հեղուկները, ինչպես որ դրանք արել ենք օրինակ բաժանիչ ձագարով՝ ջուրն ու յուղը, մագնիսը և այլն։ Սա շարունակական փորձ է, մենք որոշ ժամանակով կանգ ենք առել, ֆիքսել ենք տվյալները և անպայման շարունակելու ենք այն։ Պայմանավորվել ենք, որ վաղը՝ չորեքշաբթի օրը, գնալու ենք Հայաստանի Հանրապետության Պետական Ագրարային Համալսարան, որպեսզի այնտեղի լաբորատորիայում պրոֆեսիոնալ մարդու հետ անցկացնենք թորում երևույթը։ Շնորհակալություն ուշադրության համար․․․
Դավիթ Մուրադյան 