Լույսը շատ կարևոր դեր է կատարում մարդու կյանքում:

Լույսի շնորհիվ մենք կարողանում ենք ճանաչել մեզ շրջապատող աշխարհը:

Լույսն է, որ Արեգակից Երկիր հասնելով մեր մոլորակի վրա կյանքի գոյության համար անհրաժեշտ պայմաններ է ստեղծում:

Իսկ ի՞նչ է լույսը:

Լույսի բնույթի վերաբերյալ առաջին գիտական տեսությունը ստեղծել է Իսահակ Նյուտոնը 17-րդ դարում:

Շարունակել կարդալ →

Ինչպիսի՞ ազդեցություն են ունենում էլեկտրամագնիսական ալիքները կենդանի օրգանիզմի վրա։ Բոլոր էլեկտրամագնիսական ալիքները բաժանված են ալիքի երկարությամբ և համապատասխանաբար հաճախականությամբ վեց հիմնական միջակայքի՝ գամմա ճառագայթում, ռենտգեն ճառագայթում, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում, տեսանելի ճառագայթում, ինֆրակարմիր ճառագայթում և ռադիո ալիքներ։ Տարբեր հաճախությունների էլեկտրամագնիսական ալիքները միմյանցից տարբերվում են ներթափանցման ունակությամբ, նյութում տարածման արագությամբ, տեսանելիությամբ, լուսավորությամբ և որոշ այլ հատկություններով։ Մեր մոլորակի վրա կյանքի ողջ բազմազանությունը առաջացել է, զարգացել և այժմ գոյություն ունի շրջակա միջավայրի տարբեր գործոնների հետ շարունակական փոխազդեցության շնորհիվ, հարմարվելով դրանց ազդեցությանը, փոփոխություններին, կյանքի գործընթացում օգտագործելու համար: Եվ այս գործոններից շատերը հենց էլեկտրամագնիսական բնույթ ունեն կենդանի օրգանիզմների էվոլյուցիայի ողջ դարաշրջանում։ Էլեկտրամագնիսական ճառագայթումը գոյություն ունի նրանց բնակավայրում։ Էլեկտրամագնիսական դաշտերը և ճառագայթումը բառացիորեն ներթափանցում են Երկրի ողջ կենսոլորտը, հետևաբար կարելի է ենթադրել, որ բնական էլեկտրամագնիսական սպեկտրի բոլոր տիրույթները որոշակի դեր են խաղացել օրգանիզմների էվոլյուցիայի մեջ, և որ դա ինչ-որ կերպ ազդել է նրանց կյանքի գործընթացների վրա։

Շարունակել կարդալ →

Տարբերակ 1

I. Դադարի վիճակում գտնվող լիցքավորված մարմնի շուրջը գոյություն ունի միայն էլեկտրական դաշտ։

Պատ՝․ 1

II. Ուղիղ հոսանքի մագնիսական դաշտում ինչպե՞ս է դասավորվում երկաթի խարտվածքը։

Պատ՝․ 3 (հաղորդչին ընդգրկող փակ կորերով)

III. Մագնիսը ո՞ր մետաղին է ուժեղ ձգում։

Պատ՝․ 4 (պողպատ)

IV. Երբ մագնիսական սլաքին մոտեցրին հաստատուն մագնիսի բևեռներից մեկը, սլաքի հարավային բևեռը վանվեց։ Մագնիսի ո՞ր բևեռն էին մոտեցրել սլաքին։

Պատ՝․ 2 (հարավային)

V. Պողպատե մագնիսը մեջտեղից կտրում ենք՝ այն բաժանելով երկու կտորների։ Կտրվածքի Ա և Բ ծայրերը օժտված կլինե՞ն մագնիսական հատկություններով։

Պատ՝․ 3 (Բ ծայրը կլինի մագնիսի հյուսիսային բևեռը, իսկ Ա-ն՝ հարավային)

Շարունակել կարդալ →

1. Փորձի ընթացքում միմյանց վանող երկու՝ A և B մագնիսներից B-ի բևեռները հայտնի են:

Նկարներից որու՞մ է ճիշտ պատկերված A մագնիսի բևեռները:

Պատ՝․ ա

2. Նկարի հարթությանն ուղղահայաց պտտման առանցք ունեցող մագնիսական սլաքին մոտեցրին հաստատուն մագնիս:

Ինչպե՞ս կպահի իրեն մագնիսական սլաքը:

Պատասխան՝

• կպտտվի 90°-ով ժամսլաքին հակառակ
• կպտտվի 180°-ով
• կպտտվի 90°-ով ժամսլաքի ուղղությամբ
• կմնա նույն դիրքում

Շարունակել կարդալ →

Մագնիսական երևույթները, ինչպես և էլեկտրական երևույթները, մարդկության հայտնի էին դեռ շատ վաղ ժամանակներից: Մ. թ. ա. VI դարում արդեն գիտեին երկաթե իրերը դեպի իրեն ձգող հանքատեսակի մասին, որին անվանում էին «չու-շի», այսինքն՝ սիրող քար:

Հետագայում այն անվանեցին բնական մագնիս, քանի որ, երկաթաքարի մեծ քանակներ հայտնաբերվեցին Փոքր Ասիայի Մագնեսիա քաղաքի շրջակայքում:

Մագնիս նշանակում է «Մագնեսիայից բերված քար»:

Ուսումնասիրելով բնական մագնիսները մարդիկ ծանոթացան մարմինների մագնիսական հատկությունների և մագնիսական երևույթների հետ:

Շարունակել կարդալ →

Կարելի է ասել, որ հենց այսպես մարդիկ ստեղծեցին մագնիսը։ Անհնար է տեսնել կամ զգալ այն ուժը, որը ստիպում է գլոբուսին լողալ օդում, սակայն սա կախադրանք կամ հրաշք չէ, սա մագնիս է։

Մագնիս պատրաստելու համար, պետք է նախ և առաջ պատրաստել մագնիսի տեսքով ու չափով կաղապարներ։ Հետո անհրաժեշտ է մտցնել չորս կաղապարներով սկուտեղը մեքենայի մեջ, որը կաղապարները կլցնի ավազով։ Մի քիչ անց, սկուտեղը հանում են մեքենայից ու հավասարեցնում են մակերևույթը, դրանից հետո սկուտեղը կրկին դրվում է մեքենայի մեջ։ Բայց այս անգամ մեքենան գազ է լցնում, որի շնորհիվ ավազը պնդանում է՝ կարծրանում։ Միայն վայրկյաններ, և ավազը կարծրանում է։ Սկուտեղից բարձրացնում են ավազե ձևուկը, որի վրա հստակորեն երևում են ապագա մագնիսի կաղապարները, և հիմա ավազը դարձավ ֆորմա։ Մագնիսը, ինչպես մատրիցան, որոնց մեջ նրանց ձուլում են, կարող է լինել բոլորովին տարբեր ձևերի և չափերի։

Շարունակել կարդալ →

Թարգմանված է creativosonline.org կայքից

Երևի թե Ձեզանից շատերը տեսել են վեբ-էջեր իրենց բջջային հեռախոսներում, էլեկտրոնային նամակներ կամ էլ ուրիշ անշարժ պատկերների տարբերակներ, որոնք թվում են շարժվող, կամ էլ պատկերներ, որոնք մնում են գամված մեր հիշողության մեջ։ Այդպիսի նկարների ու պատկերների օրինակները, որոնք խաբում են մեր ուղեղը, հայտնի են որպես օպտիկական խաբկանքներ, բայց մենք իրականում գիտենք, թե դա ինչ է, ինչպես է աշխատում և ինչպիսի տարբերակներ կան։

Օպտիկական խաբկանքները նկարներ ու պատկերներ են, որոնք թույլ են տալիս մեզ տեսնել այն, ինչը իրականում չենք տեսնում․ այն մեզ շփոթեցնում է։ Այդպիսի տիպերը թվային աշխարհի զարգացման շնորհիվ հայտնիություն են ձեռք բերում տարիների ընթացքում։ Սակայն, այդ տիպերը կարելի է գտնել ոչ միայն համացանցում․ նրանցից շատերը մեզ են շրջապատում ամեն օր և ամենուր։

Շարունակել կարդալ →

1. Ի՞նչ է էլեկտրական լիցքը։

Մարմինների էլեկտրական փոխազդեցությունը քանակապես բնութագրող ֆիզիկական մեծությունը կոչվում է էլեկտրական լիցք և նշանակվում q տառով:

2. Քանի՞ տեսակի լիցքեր գիտենք, և ինչպե՞ս են նրանք փոխազդում։

Էլեկտրական լիցքը լինում է երկու տեսակի՝ դրական ու բացասական (+ & -)։

Շարունակել կարդալ →

Ասում են տեսնելը նշանակում է հավատալ, բայց արդյո՞ք իրականում այդպես է։

Օպտիկական խաբկանքները ունեն մեր ուղեղին խաբելու շլացուցիչ հատկություն։ Գույների համակցությունները, գույները կամ հատուկ նախշերը ստիպում են մեզ տեսնել մի բան, որը չկա։ Այսօր մենք կանցկացնենք ձեր ուղեղի թեստ-դրայվ, որպեսզի իմանանք, աշխատու՞մ են արդյոք այս խաբկանքները։

Եթե նայեք այս պատկերին, ապա կտեսնենք շարժվող քառակուսի, որը, կարծես թե, փոխում է ստվերը՝ գույնը։ Ինչպիսի՞ գույներ եք դուք տեսնում՝ բաց, ապա մուգ։ Ոչ, քառակուսու գույնը ընդհանրապես չի փոխվում։ Այս խաբկանքի հեղինակն է ճապոնացի նկարիչ ու հոգեբան Ակիյոսի Կիտաոկան։ Ըստ նրա խոսքերի, դուք կարող եք տեսնել, թե ինչպես է ձեր սեփական ուղեղը փոխում իր գուշակությունները պատկերի գույնի նկատմամբ։ Խաբկանքի գույնը մեր ուղեղի կողմից հատուկ ստեղծված խաբկանք է։ Գույնը ստեղծվում է տեսողական համակարգում։ Այն, ինչ մեր աչքերը ընդունում են, որպես կապույտ գույն, դա ալիքի երկարությունն է, որը արտացոլվում է որպես կապույտ։ Նյարդաբանները պնդում են, որ ուղեղի 50%-ը ներգրավված է տեսողության գործընթացում։ Տեսողության գործընթացում ներգրավված տեսողական ազդանշանները մտնում են ուղեղի ավելի քան 30 շրջաններ, որոնցից յուրաքանչյուրը կատարում է գույնի, շարժման, խորության և ձևի մշակման իր գործառույթը: Այս բոլոր ինֆորմացիաները միավորվում են և ահա մենք կարողանում ենք տարբերել գույնն ու ձևը։ Գիտնականները մինչև հիմա չեն հասկանում, թե դա ինչպես է կատարվում, մենք էլ չենք հասկանում, ուստի շարունակենք մեր խաբկանքները։

Շարունակել կարդալ →

1. Ինչի՞ է հավասար նկարում պատկերված շղթայի տեղամասի ընդհանուր դիմադրությունը, եթե միմյանց զուգահեռ միացված միատեսակ լամպերից յուրաքանչյուրի դիմադրությունը 60 Օմ է:

1/R=1/R₁+1/R₂=1/60+1/60+1/60=3/60=> 60/3=20 Օմ։

Պատ՝․ միատեսակ լամպերի տեղամասի ընդհանուր դիմադրությունը 20 Օմ է։

2. Շղթայի տեղամասի ընդհանուր դիմադրությունը 84 Օմ է: Շղթայի տեղամասը բաղկացած է միմյանց հաջորդաբար միացված 2 միատեսակ լամպերից և ռեոստատից: Որոշեք լամպերից յուրաքանչյուրի դիմադրությունը, եթե ռեոստատի դիմադրությունը՝ 2 Օմ է:

R=84 Օմ

R₁=2 Օմ

R₂=R₃=?

—————

R₂=R-R₁/2=84 Օմ-2 Օմ/2=82 Օմ/2=41 Օմ

Պատ՝․ 41 Օմ

Շարունակել կարդալ →

Էլեկտրական հոսանքն օժտված է էներգիայով, որի հաշվին նա կարող է աշխատանք կատարել: Հոսանքի կատարած աշխատանքի շնորհիվ էլեկտրական էներգիան փոխակերպվում է էներգիայի այլ տեսակների:

Օրինակ՝ ջեռուցիչ սարքերում էլեկտրաէներգիան փոխակերպվում է ջերմային էներգիայի, էլեկտրաշարժիչում՝ մեխանիկական էներգիայի, էլեկտրոլիզի ժամանակ՝ քիմիական  էներգիայի և այլն: 

Ենթադրենք սպառիչ (լամպ, ջերմատաքացուիչ, էլեկտրաշարժիչ) պարունակող շղթայի տեղամասում լարումը U է, հոսանքի ուժը I և t ժամանակամիջոցում նրանով անցել է q լիցք: Լարման սահմանումից հետևում է, որ A=q⋅U, իսկ քանի որ հաստատուն հոսանքի դեպքում  q=I⋅t , ապա՝  A=U⋅I⋅t (1): Այսինքն. Հաստատուն հոսանքի աշխատանքը շղթայի տղամասում հավասար է հոսանքի ուժի, լարման և այն ժամանակամիջոցի արտադրյալին, որի ընթացքւմ կատարվել է այդ աշխատանքը: Աշխատանքի այս (1) բանաձևը թույլ է տալիս որոշել հոսանքի կատարած աշխատանքը, անկախ այն բանից, թե այդ հոսանքի էներգիան էներգիայի ի՞նչ տեսակների է փոխակերպվել՝ ջերմային, մեխանիկական, թե քիմիական: Միավորների ՄՀ-ում հոսանքի աշխատանքը արտահայտում են ջոուլով (Ջ):

Շարունակել կարդալ →

1․Ի՞նչ ջերմաքանակ կանջատվի 100 վ-ում 25 Օմ դիմադրություն ունեցող մետաղե պարույրում, եթե այն միացված է 120 Վ լարման ցանցին:

t=100 վ

R=25 Օմ

U=120 Վ

A=? (Ջ)

—————

I=U/R=120 Վ/25 Օմ=4.8 Ա

A=I*U*t=4.8 Ա*120 Վ*100 վ=57600 Ջ=57.6 կՋ

Պատ՝․ 57.6 կՋ

2․ Ջեռուցիչ տարրի դիմադրությունը 200 Օմ է, նրանով անցնող հոսանքի ուժը՝ 0.6 Ա: Ի՞նչ ջերմաքանակ կանջատվի նրանում 10 վ-ի ընթացքում:

R=200 Օմ

I=0.6 Ա

t=10 վ

A=? (Ջ)

—————

U=I*R=0.6 Ա*200 Օմ=120 Վ

A=I*U*t=0.6 Ա*120 Վ*10 վ=720 Ջ

Պատ՝․ 720 Ջ

Շարունակել կարդալ →

Օպտիկական խաբկանքը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ աչքերը չեն կարողանում արագորեն յուրացնել այն տեղեկությունը, որը նրանք տեսել են։ Լինում են դեպքեր, երբ աչքերի տեսած ու վերլուծած տեղեկությունը ուղեղին փոխանցելու ժամանակ աղավաղվում է, և մենք ստանում ենք «խառնաշփոթ» մի պատկեր։ Եկեք, տեսնենք, թե ի՞նչ է օպտիկական խաբկանքը, ե՞րբ է այն առաջանում։ Թարգմանությունները՝ ստորև

Առաջին թարգմանությունը՝

(140) Почему работают оптические иллюзии? [AsapSCIENCE] — YouTube

Աչքերը ձեզ օգնում են տեսնել աշխարհը, սակայն ոչ այս կետը։ Ոչ, դա ճիշտ է, փակեք ձեր ձախ աչքը, նայեք խաչին և սկսեք դանդաղորեն մոտիկանալ կամ էլ հեռվանալ էկրանից։ Կետը կանհետանա, և այն կհայտնվի այսպես ասած «կույր գոտիում»։ Ցանցաթաղանթի բջիջները փոխակերպում են լույսերը ազդանշանների և փոխանցում են դրանք ուղեղին։ Բայց մեկ տեղում, դրանք չկան, դա այն տեղն է, որտեղ աչքերը միանում են նյարդերին ու անոթներին։ Մենք չեն ընկալում լույսը, որը ընկել է այդ հատվածում։ Հենց դա է կոչվում «կույր կետ»։ Եթե տանենք ուղիղ և նորից փակենք ձախ աչքը, ապա ուղեղը ինքնըստինքյան կպատկերի նկարի բացակայող մասը, և մենք կտեսնենք շարունակական ձգվող ուղիղը՝ «կույր կետի» փոխարեն։ Այդ նույն պատճառով, այս նկարում հնարավոր չէ տեսնել բոլոր 12 կետերը։ Փորձեք։ Դուք երևի թե կտեսնեք 3-4 կետ, որոնք կգտնվեն այն մասում, որտեղ որ դուք նայում եք։ Մենք հստակ տեսնում ենք 1 կետ, իսկ մնացած կետերը պղտորվում են ծայրամասերում կամ էլ անհետանում են։ Ուղեղին մնում է միայն «վերակառուցել» պատկերը։ Ուղեղը տեսնում է միայն մոխրագույն պատկեր, և մտածում է, որ ամբողջ պատկերը միագույն է և այդ իսկ պատճառով արհամարհում է մնացած սև կետերը, մինչ այն ժամանակ, երբ դուք կնայեք կետերից որևէ մեկի վրա։

Շարունակել կարդալ →

Գործնականում կիրառվող էլեկտրական շղթաները, որպես կանոն, բաղկացած են լինում էլեկտրաէներգիայի մի քանի սպառիչներից: Շղթայում սպառիչները միմյանց հետ կարող են միացված լինել ամենատարբեր եղանակներով: Սպառիչների միացման ամենապարզ և տարածված տեսակները հաջորդական և զուգահեռ միացումներն են:

Շղթայի տեղամասում հաղորդիչների այնպիսի միացումը, որի դեպքում յուրաքանչյուր հաղորդչից դուրս եկող հաղորդալարը առանց ճյուղավորվելու միանում է այլ հաղորդչի, կոչվում է հաջորդական միացում:

Նկարում պատկերված է  R₁, R₂ և R₃ ռեզիստորների հաջորդական միացումը: Հաղորդիչների հաջորդական միացումն ունի իր օրինաչափությունները: 

Շարունակել կարդալ →

Մակարդակ 2

L₁=x

L₂=2x

R=?

—————

R=2²=4

Պատ՝․ 4 անգամ մեծացավ

R=2 Օմ

L=3x /անգամ/

R₂=? ()

—————

R₂=R₁*3²=2 Օմ*9=18 Օմ

Պատ՝․ 18 Օմ

R₁=40 Օմ

L₁=x

L₂=4x

R₂=? (Օմ)

—————

R₂=R₁*4²=40 Օմ*16=640

Պատ՝․ 640 Օմ

R=2²=4

Պատ՝․ 4 անգամ փոքրացավ

L₁=40 սմ=0.4 մ

L₂=2 մ

th₂=th₁/5

R₁/R₂=?

—————

R=L₂/L₁*5=2 մ/0.4 մ*5=25 անգամ

Պատ՝․ 25 անգամ

L1=8*L₂

S₁=S₂/2

R₁, R₂=?

—————

R=8:S₂/2=8*2=16=> R₁>R₂

Պատ՝․ 16 անգամ

Շարունակել կարդալ →