Թեմա՝ Հարաբերություններ, համեմատականություններ, տոկոսներ
1.Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը, եթե a = 3, b = 5 .
ա) 3 ⋅ a + 5 ⋅ b=225
3*3+5*5=225
բ) 10 ⋅ (a + b) ։ 3=50
10*(3*5)/3=10*15/3=150 /3=50
գ) (a – b) ⋅ 4 + a ⋅ b= 7
(3-5)*4+3*5= -2*4+15= -8+15= +7
դ) 95 ։ b + 49 ։ a= 35.1/3
95/5+49/3=19+16.1/3=35.1/3
ե) (a – 7) ⋅ 8 + (b – 5) ⋅ 4= -28
(3-7)*8+(5/5)*4= -4*8+(1*4)= -32+4= -28
զ) (a – 7) ⋅ (b – 5)= -4
(3-7)*(5-5)= -4*1= -4
2.Սեղանին դրված է ընկույզով լի հինգ փաթեթ։ Փաթեթներում կա
ընդամենը 100 ընկույզ։ Առաջին եւ երկրորդ փաթեթներում կա 52
ընկույզ, երկրորդում եւ երրորդում՝ 43, երրորդում եւ չորրորդում՝ 34,
չորրորդում եւ հինգերորդում՝ 30։ Քանի՞ ընկույզ կա փաթեթներից
ամեն մեկում։
3.Խնձորները չորանալիս կորցնում են իրենց զանգվածի 1/3-ը։ Որ
քա՞ն խնձորաչիր կստացվի 1200 կգ թարմ խնձորից։
Լուծում ՝
1200/3*1 = 400 խնձորաչիր
Պատ․400 հատ
4.Բանվորը 8 ժ աշխատելու համար ստանում է 6000 դրամ։ Քանի՞
դրամ կստանա բանվորը 12 ժ աշխատելու համար։
Լուծում ՝
6000/8=750 դրամ 1 ժամի համար
750*12=9000 դրամ 12 ժամի համար
Պատ․ 9000 դրամ
5. 500 կգ հանքաքարից ստացել են 77 կգ պղինձ։ Ինչքա՞ն պղինձ
կստացվի 300 կգ հանքաքարից։
Լուծում ՝
500=77
300=x
500*x=300*77
23,100/500=46.1/5
Պատ․46․1/5 կգ պղինձ
6. 15 սմ կողմով քառակուսի հախճասալիկները փոխարինում են
նորերով, որոնց կողմի երկարությունը 20 սմ է։ Քանի՞ նոր հախճա-
սալիկ է պետք 80 հների փոխարեն։
Լուծում ՝
15=80
20=x
20*80=15*x
1600 / 106.10/15= 1600.2/3 / 106.2/3 = 15.1/160
7.Մեքենան ճանապարհի վերջնակետին է հասել 2 օրում։ Առաջին
օրն այն անցել է 450 կմ, երկրորդ օրը՝ առաջին օրն անցածի 4/3-ը։
Յուրաքանչյուր 100 կմ ճանապարհն անցնելու համար մեքենան
ծախսել է 11 լ բենզին։ Քանի՞ լիտր բենզին է անհրաժեշտ եղել
ամբողջ ճանապարհն անցնելու համար։
Լուծում ՝
1)450/3*4=150*4=600 ( 2 օրը )
2)450+600=1050 կմ
3)
100կմ-11 լ… — 95․5/11
Պատ․95․5/11
8) Զամբյուղում կա 300 խնձոր։ Գտե՛ք խնձորների քանակի 20 %-ը։
Լուծում 1 ՝
300=100 %
x=20%
300*20=100/x
6000/100=60
2 լուծում `
300/20=60
9)Մի գյուղացին իր այգուց հավաքել է 1500 կգ խաղող, իսկ մյուսը՝
30 %-ով պակաս։ Ընդամենը քանի՞ կիլոգրամ խաղող են հավաքել
երկու գյուղացիները։
Լուծում ՝
1)1500=100%
x=30%
1500*30=100*x
45000/100=450
2)1500-450=1050(2 գյուղացի)
3)1050+1500=2550
Պատ․2550 կգ խաղող
10)Զբոսաշրջիկն անցել է ճանապարհի 2/5-ը։ Ճանապարհի քանի՞ տոկոսն է նա անցել։
Լուծում ՝
2/5
100/5*2=40%
2/5=40%
Պատ․40 տոկոսը
Թեմա՝ Հավասարումներ
1.Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 2 ⋅ x + 3 = 9
x=(9-3)/2
x=3
2*3+3=9
բ) 1 — x = 14
x=1-14
x= -13
1-(-13)=1+13=14
գ) 3 ⋅ (4 – x) = 2x + 1
?
դ) 5 ⋅ (x – 9) + 6 ⋅ (2 – x) = 1:
?
2.Առաջադրանքի համաձայն՝ բանվորների բրիգադը պետք է որոշ քանակությամբ մանրակներ պատրաստեր 12 օրում։ Սակայն բրիգադը, օրական պատրաստելով 60 մանրակ, առաջադրանքը կատարեց 8 օրում։ Օրական քանի՞ մանրակ պիտի պատրաստեր բրիգադը՝ առաջադրանքի համաձայն։
Լուծում ՝
8=60
12-x
8*x=12*60
720/8=90
Պատ․առաջադրանքի համաձայն՝ 90 մանրակ
3. Գործարանի երեք արտադրամասերում աշխատում են 900
բանվորներ։ Առաջին արտադրամասում բանվորների քանակը 3անգամ մեծ է, քան երկրորդում, իսկ երրորդում 150-ով փոքր է,
քան առաջինում։ Քանի՞ բանվոր է աշխատում ամեն մի արտադրամասում։
Լուծում `
1)900/3-150=150(2)
2)150*3=450(1)
3)450-150=300(3)
Ստուգում․150+450+300=900
Պատ․1 արտ․- 450բ․,2 արտ․- 150բ․,3 արտ․- 300բ։
Թեմա՝ Տասնորդական կոտորակներ
1)Կատարե՛ք գործողությունները և համեմատե՛ք արդյունքները.
ա) 3,76 ⋅ 0,1 և 10,26 ⋅ 0,03 դ) 4,25 ⋅ 11,1 և 56,8 ⋅ 0,2,
3,76*0,1=0,376
10,26*0,03
բ) 5,71 ⋅ 23 և 2,8 ⋅ 45, ե) 0,705 ⋅ 9,43 և 8,99 ⋅ 0,77,
գ) 1,92 ⋅ 8,4 և 17,5 ⋅ 0,8, զ) 0,006 ⋅ 1000 և 100 ⋅ 0,083:
2) Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) x – 0,615 = 0,02 գ) 27 = x – 10,0001,
բ) x – 18,2 = 124,01 դ) 654,1 = x – 5037,203։
3) Կատարե՛ք գործողությունները.
ա) (6,93 + 1,08) ⋅ 10 + (9,734 + 11,25) ⋅ 100
բ) (39,63 + 5,7) ⋅ 100 + (3,565 + 15,001)
4) Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը։
5) Կատարե՛ք գումարում.
ա)(–1,2) + (–3,4), գ) (–0,37) + (–6,23), ե) (–1,001) + (–2,456),
բ) (–8,75) + (–1,25) դ) (–4,38) + (–2,04), զ) (–18,203) + (–0,411)։
6) Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) (x + 324) + 18 = 555, դ) (x – 90) – 617 = 1000,
բ) (x + 10) – 56 = 344, ե) 136 + (x – 26) = 839,
գ) (x – 83) + 215 = 940, զ) 405 + (x + 394) = 2505։
7) Գրե՛ք երկու կանոնավոր և երեք անկանոն կոտորակներ, որոնցից
յուրաքանչյուրի համարիչի և հայտարարի գումարը հավասար է 18‐ի։
8) Հետևյալ թվերը դասավորե՛ք աճման կարգով.
20-ի 7 %-ը, 15-ի 8 %-ը, 90-ի 3 %-ը, 100-ի 5 %-ը։
Դավիթ Մուրադյան 