Դասի հղումը

Այլ հղումներ 12
Չինաստանի բնակչությունը 

1․Քարտեզի վրա նշել Չինաստանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Չինաստանի հարևաններն են՝Ռուսաստանի Դաշնությունը,Ղազախստանը,Ղրղզստանը,Տաջիկստանը,Աֆղանստանը,Հնդկաստանը, Պակիստանը, Մոնղոլիան,Նեպալը,Բութանը,Մյանմարը,Վիետնամը,Լաոսը,Հյուսիսային Կորեան,Մակաոն, Հոնգ Կոնգը և ջրային հարևան է հանդիսանում Կորեայի Հանրապետությունը /Հարավային Կոերան/․

Ափերը ողողող ջրային ավազաններ

2․Բնութագրեք Չինաստանի աշխարհագրական դիրքը:

Չինաստանը աշխարհագրական դիրքը հարաբերական է։Որովհետև հարավից այն շրջապատված է բարձր լեռներով սարերով,հյուսիսից համեմատաբար տաք է,իսկ արևելքից ունի 3 ջրային ավազաններ՝ Դեղին ծով, Արևալաչինական ծով, Հարավչինական ծով։ Աշխարհագրական դիրքը նպաստում է մեծ քանակի բրինձի աճեցման։ Չինաստանը առաջին տեղն է գրավում բրնձի աճեցմամն և ներմուծմամբ։ Չինաստանի կլիման նույնպես հարաբերական է,որովհետև հյուսիսից,արևմուտքից տաք է,և այնտեղ նույնպես կենտրոնացված են բնակիչները,իսկ հարավից ու արևելքից խոնավ է ու սառը,վերջինս ծովերի ափին է։

Չինաստանի հարևաններն են՝ Ռուսաստանի Դաշնությունը, Ղազախստանը, Ղրղզստանը,Տաջիկստանը, Աֆղանստանը,Հնդկաստանը, Պակիստանը, Մոնղոլիան,Նեպալը,Բութանը,Մյանմարը,Վիետնամը,Լաոսը,Հյուսիսային Կորեան,Մակաոն, Հոնգ Կոնգը և ջրային հարևան է հանդիսանում Կորեայի Հանրապետությունը /Հարավային Կոերան/։

Այս հարևանների հետ համեմատաբար նորմալ հարաբերությունների մեջ է գտնվում։ Հարավային Կորեայի,Հնդկաստանի հետ ունի դիվանագիտական հարաբերություններ։

Եվրասիա մայրցամաքի ամենաերկար գետը՝ 5800 կմ, Հուանհե, Սիցզյան) ունեն ջրաէներգետիկ մեծ պաշարներ: Անտառներն զբաղեցնում են երկրի տարածքի 8 %-ը, հիմնական զանգվածները գտնվում են հյուսիս-արևելքում. աճում են եղևնի, կեչի, իսկ հարավում (ոռոգվում են Սիցզյանի ջրերով)` արևադարձային բույսեր: Առավել առատ և բազմատեսակ է արևադարձային շրջանների կենդանական աշխարհը:

Մակերևույթը խիստ անհավասար է ու տարբեր: Տարածքի ավելի քան 80 %-ը լեռնային է: Արևելքում Չինական մեծ հարթավայրն է, հյուսիս-արևմուտքում ՝ Տակլամական և Ալաշան սարահարթերը, որոնք կոչվում են նաև անապատներ, իսկ հարավում Տիբեթի լեռնաշղթան է։ Հենց այդտեղ է գտնվում աշխարհի ամենաբարձր գագաթը՝Էվերեստը։

3․Ի՞նչ դեր ունի Չինաստանը հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում

Հարավարևմտյան Ասիայում ու ամբողջ աշխարհում Չինաստանը ունի ամենամեծ դերը,որովհետև հենց ինքն է արտադրում այնպիսի հզոր տեխնոլոգիաներ, որոնք ներմուծվում են բոլոր երկրներով։ Չինաստանը արտադրում է նորանոր տեխնոլոգիաներ և կենցաղային իրեր,որոնք ներմուծվում են տարբեր երկրներով։ Հայաստանի Հանրապետության հետ նույնպես դիվանագիտական հարաբերություններ ունի Չինաստանի Ժովորդական Հանրապետությունը։ Այնտեղից են գալիս բոլոր ապրանքները,արտադրանքները,որոնք մենք պատվիրում ենք օնլայն խանութներից։ Իմ կարծիքով Չինաստանը ամենամեծ դերն ունի աշխարհում և ուղղակի առանց Չինաստանի հսկայական արտադրությամբ ու ներմուծմամբ աշխարհը այսքան շատ չէր զարգանա,ու չէին հայտնվի նորանոր հզոր տեխնոլոգիաներ։ Չինաստանը նաև ունի դիվանագիտական հարաբերությոուններ Լատինական ու Հյուսիսային Ամերիկայում։ Չինաստանը արտադրում է նաև դեղաբույսեր, դեղեր, հաբեր, սնունդ, բրինձ, սոյա, ցորեն, եգիպտացորեն ու թեյ, որն նույնպես ներմուծվում են տարբեր երկրներ։ Քիմիական արտադրությամբ նույնպես զարգացած է։ Դա կարելի է ասել վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության մասին։ Չինաստանի դերը իրոք մեծ է։

4․Որո՞նք են Չինաստանի զարգացման նախադրյալները:

Զարգացման նախադրյալներից է հսկայական առաջատար տնտեսությունը։ Տնտեսության զարգացման նախարդյալներից են հսկայական քանակի արտադրությունը։ Ամեն 5 ապրանքը չինական է։ Չինաստանը ամենամեծ ճյուղը դա արտադրությունն է սարքերի, էլեկտրատեխնիկայի, ավոտմեքենաների, մեքենաների, ռադիոտեխնիկայի, նկարագրման ու ձայնգրման սարքերի,կենցաղային հոգսերը հեշտացնելու սարքեր և այլն․․․։

Չինացիները հնուց հայտնի են որպես հմուտ երկրագործներ: Մշակում են բրինձ, թեյ, ցորեն, եգիպտացորեն, բամբակենի, բատատ, սոյա, ծխախոտ:Դա ամենամեծ ճյուղն է Չինաստանի ժողովրդական հանրապետության։ Երկրորդը դա սննդի,բժշկության ու նորանոր տեխնիկաների ճյուղն է,որն իր հերթին ունի տարբեր ենթաճյուղեր։ Սնունդ՝բրինձ,բժշկությունը՝դեղաբույսեր,դեղեր,հաբեր,տեխնիկաներ՝ ավտոմոբիլներ,ավտոմեքենաները,անօդաչու գնացքներ,էլեկտրատեխնիկաներ և այլն․․․։

Չինաստանը այն չնչին քանակով երկրներից մեկն է,որն ունի միջուկային,ատոմային զենք։ Դա է թշնամիներին զերծ պահում,դա է վախեցնում թշնամիների ու Չինաստանի դեմ ելնող ժողովրդներին։ Հյուսիսային Կորեայի հետ գտնվում է ,որ այնքան լավ հարաբերությունների մեջ,որն նպաստում է Կորեայի լքմանը։ Կորեան սկսում է մեծ պատի կառուցապատումը,որը կարող է վտանգ լինել ու առաջին ազդանշանը լինել Չինաստանի դեմ։ Նախադրյալներից է աշխարհի գրեթե բոլոր երկրների հետ լավ ու սերտ հարաբերություն ունենալը,որովհետև դա նպաստում է փոխհարգանքին ու փոխհարաբերություններին ու արտադրանքի փոխանցմանը։ Չինաստանի ամենահզոր դաշնակիցներից են արտադրման ու ներմուծման ոլորտում՝ ԱՄՆ, Ռուսաստանը, Ճապոնիան ու Հարավային Կորեան։ Զարգացման նախարդյալ է օգտակար հանածոների մեծ պաշարների առկայությունը։ Չինաստանը ունի քիմիական տարրերի, վառելիքաէներգետիկ պաշարներ, որոնք ներմուծվում են տարբեր երկրներ։ Զարգացման նախադրյալ է արևելքից ծովային ջրավազանները, որոնք և զարգացնում են տուրիզմը, և զարգացնում են տնտեսությունը, որովհետև ծովային ջրավազաններից հանվում են ծովամթերքներ, ուտելիքներ և այլն․․․։

5․Որո՞նք են Չինաստանի տնտեսության առաջատար ճյուղերը:

Առաջատարն ճյուղերն են՝նորանոր տեխնիկայի արտադրությունը ու ներմուծումը,կենցաղային հարմարանքների արտադրությունը,անօդաչու էլեկտրատեխնիկայի, սարքերի, ռադիոտեխնիկայից, նորանոր տեխնոլոգիաների, տեսագրման, ձայնագրման սարքերի ներմուծումը։ Բրինձի, սոյայի, թեյի, ցորենի, եգիպտացորենի արտադրությունը ու ներմուծումը։ Զարգացած ճյուղ է նաև տուրիզմը և վառելիքաէներգետիկ ու քիմիական տարրերի։ Չինաստանը ունի վառելիքանէներգետիկ արդյունաբերության զարգացած ճյուղ։ Առաջատար ճյուղերից են հզոր ու մեծ էկոնոմիկա ունեցող երկրների հետ փոխհարաբերությունները։

Նոյեմբերի 26

Քառակուսի արմատ

Բնութագիր՝

S=2*2=2²=4

S=9

√9=3²=3

1.Հաշվել քառակուսի արմատը

1)

√9=√3²=3

√16=√4²=4

√25=√5²=5

√49=√7²=7

√81=√9²=9

√121=√11²=11

√225=15²=15

√289=√17²=17

√361=√19²=19

√576=√24²=24

√676=√26²=26

√484=√22²=22

√729=√27²=27

√961=√31²=31

2)

√1/4=√1/2²=1/2

√4/9=√2/3²=2/3

√16/25=√4/5²=4/5

√1/36=√1/6²=1/6

√1.7/9=√16/9=√4/3²=4/3

√2.1/4=√9/4=√3/2²=3/2

√1.24/25=√49/25=√7/5²=7/5

√3.1/16=√49/16=√7/4²=7/4

√2.23/49=√121/49=√11/7²=11/7

√3.13/36=√121/36=√11/6²=11/6

√9.49/64=√625/64=√25/8²=25/8

√10.31/81=√841/81=√29/9²=29/9

√8.56/121=√1024/121=√32/11²=32/11

3)

√0.01=√0.1²=0.1

√0.09=√0.3²=0.3

√0.16=√0.4²=0.4

√0.36=√0.6²=0.6

√1.44=√1.2²=1.2

√0.0289=√0.17²=0.17

√380.25=√19.5²=19.5

√2.56=√1.6²=1.6

√10.24=√3.2²=3.2

√0.0081=√0.09²=0.9

√7.29=√2.7²=2.7

2.Առանց հաշվիչի օգնության հաշվել քառակուսի արմատի արժեքը

1) 784

√784=√2⁴*7²=2²=4*7=28

√784=√28²=28

2) 841

√841=√29²=29

841/29/29=1

3) 1225

√1225=√5²*7²=√5*7=√35²=35

1225/5/5/7/7=1

4) 1369

√1369=√37²=37

1369/37/37=1

5) 1849

√1849=√43²=43

1849/43/43=1

6) 2401

√2401=√49²=49

2401/49/49=1

7) 3136

√3136=√56²=56

3136/56/56=1

8) 4624

4624/2/2/2/2/17/17=1

√4624=√2⁴*17²=√4*17=√68²=68

√4624=√68²=68

9) 5329

5329/73/73=1

√5329=√73²=73

3.

ա) √100 & √81

√100=√10²=10

√81=√9²=9

√100>√81

բ) √100 & √121

√100=√10²=10

√121=√11²=11

√100<√121

գ) √4 & 3

√4=√2²=2

√4<3

դ) 1/5 & √0.25

√0.25=√0.5²=0.5

1/5=0.2

0.2<0.5

ե) 2 & √1/16

√1/16=√1/4=√0.25²=0.25

2>0.25

զ) 9/5 & √4/49

9/5=1.4/5

√4/49=√2/7²=2/7

1.4/5>2/7

է) √0.09 & √4/25

√0.09=√0.3²=0.3

√4/25=√2/5²=0.4

0.3<0.4

ը) √2.1/4 & √64/49

√2.1/4=√9/4=√3/2²=1.5

√64/49=√8/7²=1.2

1.5>1.2

թ) √1/4 & 1/4

√1/4=√1/2²=√0.5²=0.5

1/4=1/4*1=0.25*1=0.25

0.5>0.25

Продолжаем читать рассказ Чехова »ЧЕЛОВЕК В ФУТЛЯРЕ»

Тема урока: Краткая форма прилагательных стр. 36-37

Домашняя работа:

Учебник русского языка «Практическая грамматика « стр. 37 ,упр.14, стр. 38, упр. 16

стр.37,упр.14

Глупый-глуп, глупа, глупо, глупы

Глухой-глух, глуха, глухо, глухи

Новый- нов, нова, ново, новы

Близок — близок, близка, близко, близки

Добрый- добр, добра, добро, добры

Правый- прав, права, право, правы

Густой- густ, густа, густо, густы

Дикий- дик, дика, дико, дики

Необходимый- необходим, необходима, необходимо, необходимы

Приветливый- приветлив, приветлива, приветливо, приветливы

Похожий — похож, похожа, похоже , похожи

Готовый- готов, готова, готово, готовы

Знаменитый- знаменит, знаменита, знаменито, знамениты

Счастливый- счастлив, счастлива, счастливо, счастливы

Твердый- тверд, тверда, твердо, тверды

Ясный- ясен, ясна, ясно, ясны

Грустный- грустен, грустна, грустно, грустны

Честный- честен, честна, честно, честны

Важный- важен, важна, важно, важны

Сложный- сложен, сложно, сложно, сложны

Нужный- нужен, нужна, нужно, нужны

Способный- способен, способна, способно, способны

Удобный- удобен, удобна, удобно, удобны

Верный- верен, верна, верно, верны

Довольный- доволен, довольна, довольно, довольны

Свободный- свободен, свободна, свободно, свободны

Прозрачный- прозрачен, прозрачна, прозрачно, прозрачны

Удачный- удачен, удачна, удачно, удачны

стр. 38, упр. 16

а)

Красивая роза- роза красива

Сильный ветер- ветер силен

Могучий дуб- дуб могуч

Неуклюжий медведь- медведь неуклюж

Горячий чай- чай горяч

Ценный подарок- подарок цен

Грустный вид — вид грустен

Вкусный пирог- пирог вкусен

Прелестный ребёнок- ребёнок прелестен

Ясный день- день ясен

Спокойный ребёнок- ребёнок спокоен

Стройный юноша- юноша строен

Прекрасный вечер- вечер прекрасен

Ужасный случай- случай ужасен

Добрый сосед- сосед добр

Красивая игра- игра красива

Простой ответ- ответ прост

Правильное решение- решение правельно

Популярный фильм- фильм популярен

Известный артист- артист известен

Готовая работа- работа готова

б)

Мёд вкусен- вкусный мёд

Доклад краток- Короткий доклад

Пол гладок- гладкий пол

Пух лёгок- лёгкий пух

Конец близок- близкий конец

Поступок хорош — хороший поступок

Окно высоко- высокое окно

Лёд скользок- скользкий лёд

Подарки дороги- дорогие подарки

Мужчина интересен- интересный мужчина

Девушка великолепно- великолепная девушка

Կատարել եմ թարգմանական աշխատանք ,գրել եմ հետաքրքիր փաստեր գաճաճ պետության՝Լյուքսեմբուրգի մասին,վերցրել եմ հետևյալ կայքից,և այս կայքից

1․ Լյուքսեմբուրգը ունի 3 պաշտոնական լեզու՝գերմաներեն,ֆրանսերեն ու լյուքսեմբուրգերեն,որը ներթափանցել է գերմաներենից։ Լյուքսեմբուրգի դպրոցականները պարտավոր են սովորել այս երեք լեզուները։ Կրտսեր դպրոցում սովորում են ֆրանսերեն,միջինում՝գերմաներեն և ավագ դպրոցում՝Լյուքսեմբուրգերեն։

2․ Լյուքսեմբուրգը ունի ամենաշատ ավտոմեքենաները։ Հազար մարդուն գալիս է 647 ավտոմեքենա։ Այս ցուցանիշը մի քանի անգամ գերազանցում է կողքի հարևաններին՝Գերամիային ու Բելգիային։

3․ Ըստ տնտեսական ցուցանիշի,Լյուքսեմբուրգը երկրորդ տեղն է գրավում ըստ ՀՆԱ-ի կամ ՎՎՊ-ին,զիջում է ընդամենը արաբական խալիֆատ՝Քաթարին,որն կազմում է 93,000 եվրո։ Այս ցուցանիշը մի քանի անգամ գերազանցում է գերհզոր երկրների ցուցանիշները։ Լյուքսեմբուրգի ամսեկան ՎՎՊ ամեն մարդու համար մոտ 1923 եվրո է։ Լյուքսեմբուրգը տարիքով ամենափոքր երկիրն է,որն հայտնաբերվել է 4 տարի առաջ։

4․ Լյուքսեմբուրգի բնակչության կեսը կազմում են էմիգրանտները կամ զբոսաշրջիկները։ Լյուքսեմբուրգի ընդհանուր բնակչությունը կազմում է 525,000 բնակիչ,որից 300,000 էմիգրանտները։ Լյուքսեմբուրգը տուն է հանդիսանում մոտ 170 տարբեր ազգերի։

5. Լյուքսեմբուրգում ուսուցչի աշխատանքը ամենաշատ գնահատվողներից է։ Աշխատավարձը կարող է այնքան բարձր լինել,որ նույնիսկ կարող է անցնել պաշտոնյաների աշխատավարձից։ Միջին աշխատավարձը 1500 Եվրո է,կամ էլ 1800 ԱՄՆ դոլլար։ Հայկական դրամով դա կլինի 800,000-ից մինչև 1,500,000 դրամ։

6․ Լյուքսեմբուրգում կա ընդամենը երկու համալսարան,և դա է պատճառը,որ ուսանողներից շատերը արտասահմանում են ուսում ստանում։ Դրանք են Լյուքսեմբուրգի համալսարանը և Լյուքսեմբուրգյան Սուրբ Սրտի համալսարանը։ Տրամաբանելով,այնտեղ ուսում են ստանում ապագա բժիշկները։

7․ Հանրային տրանսպորտը Լյուքսեմբուրգում անվճար է։ Նույնիսկ քաղաքից դուրս մեկնող ավտոբուսները,հանրային մեքենաները անվճար են և բնիկ մարդկանց համար և արտասահմանից եկած մարդկանց համար։ Այս օրենքը Մարտի 1-ին 2020 թվականին լիովին դարձավ Լյուքսեմբուրգի պաշտոնական օրենք։ Տոմսեր դեպի Բելգիա,Ֆրանսիա և Գերմանիա նույնպես անվճար են։ Ի դեպ Գերմանիան,Ֆրանսիան ու Բելգիան Լյուքսեմբուրգի հարևան պետություններ են։

8․ Լյուքսեմբուրգի պաշտոնական անվանումն է Լուքինիբուրգուց,որը թարգմանաբար նշանակում է “փոքր անտառ”։ Դա կախված է Լյուքսեմբուրգի տարածքում գտնվող բազում անտառներից։

9․ Այս փաստը մի քիչ տարօրինակ փաստ է։ Այսօրվա Լյուքսեմբուրգի վարչապետը Եվրոպայի միակ ոչ-ավանդական կողմնորոշման քաղաքական գործիչն է։ Նրա անունն է Կսավիե Բետտել։

10․ Լյուքսեմբուրգի ազգային օրը Հունիսի 23-ն է,որը համարվում է Լյուքսեմբուրգի Մեծն Դուքս Շառլոտտեի ծննդյան օրը։ Նա ղեկավարել է 50 տարի։ Իհարկե Մեծն Դուքսը ծնվել է 1896 թվականի Հունվարի 23-ին,բայց տոնը տեղափոխվել է ամռանը։ Պատճառը հանդիսանում են կլիմայական պայմանները։

11․ Լյուքսեմբուրգի միջին ապրելու տարիքը 84 տարի է։ Դա 5-րդ տեղն է զբաղեցնում աշխարհում։

12․ Գրոմպելեկիչլչերը-դա Լյուքսեմբուրգի ազգային ուտեստն է։ Դա իրենից ներկայացնում է կարտոֆիլե թխվածքաբլիթ,որը պատրաստված է լոլիկից,սոխից,ալյուրից ու ձվից։

Do exercises on 26.

ex.a

It was football event,match between Portugal and England.

2. When and where was it?

It was in Wembley stadium in England.

3. How did the teams and players play?

After start of the match England players were playing brilliantly and tey scored a goal after 10 minutes. Portgual players after half time start to play better and in 60 minutes they scored a goal.

4. Who scored the goals for Portugal?

Ronaldo,Harry’s favourite player scored two goals for Portugal.

5. What was the final score?

2-2 it was drew game.

6. Did Harry have a good time?

I think yes,because he was very excited of the match,and he was very happy,because he could saw famous players of the teams.

1. What happened at the event.

ex. a /14 paragraph/

1.you/watch sport on TV?

Do you watch sport on TV-Yes I do.

2. you/play any sport?

Do you play any sport-No,I don’t because I broke my knee.

3. you/got a favourite sportperson?

Have you got a favourite sportperson-Yes,I have

4. your parents/like sport?

Do your parents like sport?-I think no.

5. anyone in your family/play a sport well?

Does anyone in your family play a sport well?-No,he doesn’t.

Check your progress.

ex.a

While I was walking down the street yesterday, I saw a friend of mine. He was looking in a shop window. I started to cross the road to say hello to him. While I was crossing the road, I heard a noise. A bus was coming in my direction! The bus stopped very close to me. I was lucky it didn’t hit me.

ex.b

1. I am a good player,but Steve is better than me and Jane is the best player in the school!

2. Question 1 was easy. Question 4 was easier than question 1,and the question 6 was the easiest question of all.

3. Last night’s match was exciting,but Saturday’s match was more exciting than last night’s match ,and Sunday’s match was the most exciting ever.

4. Yesterday was a bad day for me,but Thursday was worse or badder than yesterday,and Friday was the worst or the baddest day of my life!

ex.c

1. They ran home quickly.

2. She smiled happily.

3. My brother speaks french fluently.

4. The hairdresser cut my hair very badly.

5. I answered all the questions easily.

6. Our team played very well.

ex.a (vocabulary)

bad-good

fast-slow

cheap-exspensive

beautiful-ugly

tidy-messy

quiet-noisy

easy-difficult

ex.b

1. It rained very hard last Saturday when I was in town.and I got very wet.

2. Our dog can’t walk very well because he’s getting very old now.

3. I was surprised yesterday. My uncle sent me some money!

4. The party was great, and I didn’t went home until midnight!

5. My brother says he got good ideas when he daydreams.

6. I love Maths,and I’m always happy when I answered right.

Ես այս պատմությունը վերցրել եմ Ռուբեն Եսայանի յութուբյան ալիքից։

Խոսքը գնում է սերիական մարդասպան Լիանարդա Չիանշուլիի մասին։ Եկեք տեսնենք ,թե ինչ ոճրագործություն է կատարել այս կինը։

1940 թվական Իտալիա։ Այդ տարի Մոտնելա քաղաքի բնակչուհի Լիանարդա Չիանշուլին իր տան հյուրերին մշտապես հյուրասիրում էր կարկանդակներով,որոնք պատրաստված են մարդկային մարմնից։

Լիանարդա Չիանշուլլին ծնվել է 1894 թվականի ապրիլի 18-ին,Իտալիայի Մոնտելա քաղաքում։ Նրա մայրը երբեք նրան չի սիրել,որովհետև նա ծնվել է մոր կամքին հակառակ։ Հենց մոր և շրջապատի ազդեցությունն է եղել այս կնոջ երկու անհաջող ինքնասպանության փորձերը։

1914 թվականին նա ամուսնանում է Իտալացի պաշտոնյա Ռաֆայել Պանսարդիի հետ։ Իր ամուսնական կյանքի ընթացքում նա հղիացել է 17 անգամ,որից ընդամենը 4-ի ժամանակ երեխան ողջ է մնացել։ Լիանարդան շատ էր հավատում գուշակություններին,և հղիանալուց առաջ գնացել է գուշակի մոտ,որն իրեն ասել էր,որ իր երեխաները իրար հետևից հերթով մահանալու են։ Եվ դա էր պատճառը ,որ Լիանարդան ողջ մնացած 4 երեխաներին պահում էր ինչքան հնարավոր է փակ ու լքված։ 1939 թվականին Լիանարդան իմանում է,որ իր մեծ որդին Ջուզեպպեն պետք է զորակոչվի բանակ,2 համաշխարհային պատերազմին մասնակցելու համար։ Այդ ամենից տղային զերծ պահելու համար Լիանարդան մտածում է մի սարսափելի բան։ Այդ ժամանակներում ըստ իտալական օրենքների խնամակալություն չունեցող տղա երեխաներին բանակ չէին զորակոչում,ուստի Լիանարդան ցանկանում է կատարել սպանություն և հայտնվել բանտում։ Որպես զոհ նա ընտրում է իր երեք հարևանուհիներին։

Նրա առաջին զոհը դառնում է Ֆաուսթինա Սեթթին,ում ամուսինը անհետացել էր։ Լիանարդան Ֆաուսթինային հավատացնում է,որ իր մտերիմ գուշակի գուշակության շնորհիվ,նա պարզել է,որ իր ամուսինը գտնվում է Իտալիայի հարավում,պարզապես նա պետք է նամակ գրի իր բարեկամներին ու հարազատներին,որ նա այլևս չի ցանկանում իրենց հետ ապրել ու մշտապես փոխում է բնակվելու վայրը և ավելացնում է,որ նրան չփորձեն գտնել։ Վստահելով Լիանարդային ու մտածելով,որ դա իր վերջին հույսն է,նա գրում է նամակը և Լիանարդայի տուն գնալիս նամակը փոխանցում է և համաձայնվում խմել գինի,որն իրեն առաջարկել էր Չիանշուլլին։ Նրա մտքով անգամ չէր անցնի,որ Լիանարդան գինու մեջ քնաբեր է լցրել և իր ամուսնու մասին պատմությունը հորինված էր։ Քնաբերի ազդեցությունից հետո,Լիանարդան կացինով սպանում է հարևանուհուն,այնուհետև մասնատում մարմինը և տեղավորում պահարանում։ Հաջորդ օրը նա լվանում է մարմինը և հետո խառնելով ալյուրով և այլ համեմունքներով նա պատրատում է կարկանդակներ։

Հենց այդ կարկանդակներն նա մշտապես հյուրասիրում էր իր հյուրերին,նույնիսկ դրանցով սնվում էին իր երեխաները և անձամբ ինքը։

Նրա հերթական զոհերը դարձան Ֆրանչեսկա Սահավին և Վիրջինիա Կաչիլպոն,վերջինս հայտնի իտալացի օպերային երգչուհի էր։ Նրանք երկուսին էլ խաբելով,թե իբրև նա գտել է բարձր աշխատավարձով աշխատանք,Լիանարդան հերթական անգամ ստիպում է նրանց նամակ գրել,այնուհետև գինի խմել։ Նրանք նույնպես վերածում է կարկանդակների։ Վերջին զոհի՝Վիրջինիա Կաչիլպոյի դեպքում նա չկարողացավ մաքուր դուրս գալ։ Սպանված երգչուհու բարեկամուհին պարզեց,որ վերջին անգամ նրան տեսել է Լիանարդայի տուն մտնելիս,որից հետո նա դուրս չի եկել այդտեղից։ Աղջիկը այս մասին հայտնում է ոստիկանությանը,ինչի արդյունքում Լիանարդա Չիանշուլլիին ձերբակալում են։ Շուտով Լիանարդան պատմում է իր կատարած բոլոր հանցագործությունների մասին և հայտնում դեպքերի մանրամասները։

Կարկադակներից հետո, դատարանը համարելով Լիանարդայի հոգեվիճակը ոչ ադեկվատ,որոշում է տեղափոխել նրան մեղադրյալների համար նախատեսված հոգեբուժարան։ 1970 թվականի հոկտեմբերի 15-ին սրտի կաթվածից հենց այդ նույն հոգեբուժարանում մահանում է Լիանարդա Չիանշուլլին,որն հայտնի է դառնում Իտալիայի սարսափը անունով։ Նրա գործով հայտնաբերված սպանության գործիքները և այն կաթսան,որի մեջ Լիանարդան պատրաստում էր կարկանդակները,այժմ պահվում է Հռոմի ոստիկանության թանգարանում։

Եզրակացություն

Այստեղից մենք կարող ենք եզրակացնել,թե ինչ չափի է հասնում մարդու դաժանությունը։ Մենք հասկանում ենք,որ մարդու սարսափը,մարդու դաժանությունը անսահման է,և վերջինս կարող է կատարել այնպիսի ոճրագործություններ,որոնց մասին ոչ-մեկ չի կարող մտածել։ Լիանարդան Իտալիայի այդ ժամանակների սարսափն էր։

Մինչ մարդկանց հետ հարաբերվելը և այդ հարաբերություններում ինքնարտահայտվելը, պետք է ճանաչենք ինքներս մեզ: «Մենք ոչինչ ենք առանց մյուսների»-ն  վատ արտահայտություն է:

Դժբախտություններն ու առաջացած խնդիրները մենք հակված ենք բացատրելու արտաքին աշխարհով: Եվ ինչքան շատ ենք աշխատում կարգավորել արտաքին հարաբերությունները, այնքան շատ են լինում հիասթափությունները:

Իրականում պատճառը միշտ մեր ներսում է: Մենք սովորաբար մտածում ենք. «Ես այդքան էլ լավը չեմ: Ես արժանի չեմ մյուսներին»: Բայց մենք չենք կարող լիարժեք հարաբերվել մյուսների հետ` վատ մտածելով մեր մասին:

Երբ մենք մեզ լիարժեք չենք զգում, փնտրում ենք մեկին, ով կօգնի մեզ, կդարձնի ավելի լավը: Եվ գտնում ենք մեզ նման թերի մեկին, ով  նույն փնտրտուքի մեջ է:  Իսկ երբ հանդիպում են երկու թերարժեք հոգիներ, նրանք արագ հոգնեցնում են իրար, և նրանց հարաբերությունները արդեն իսկ դատապարտված են:

Ճշմարիտ ուրախությունն այն է, երբ պարզապես ուրախ ես` առանց որևէ պատճառի: Շատ կարևոր է սովորել այսպիսի ուրախության զգացողություն ունենալ: Այսպիսի զգացողության հասնելու համար ճիգ անել պետք չէ. այն ինքն իրեն է գալիս: Մենք կարող ենք ուրախության զգացում ունենալ լոգանք ընդունելիս կամ ափսեները լվանալիս: Հենց որ մենք ի վիճակի լինենք այդպիսի ուրախություն ապրելու, ուրեմն կզգանք նաև ինքներս մեզ հետ լինելու հաճույքը: Բնությունը մեզ ուրախանալու համար ամեն ինչ տվել է: Մնում է գլախավորը` չվախենալ երջանիկ լինելուց:

Մենք կյանքում շատ բանից ենք զրկվում, երբ կծկվում,  կենտրոնանում ենք արտաքին հանգամանքների վրա` դրանց հաջողությամբ դիմակայելու համար: Եթե մենք վստահենք աշխարհին, վստահենք ինքներս   մեր կարողություններին, ապա ուրախության զգացումը մեզ չի լքի, ինչպիսի հանգամանքներում էլ որ հայտնվենք:

Նյութական աշխարհի` հողի, ծառի, կենդանիների հետ փոխազդեցության արդյունքում է միայն հնարավոր մեզ հետ, մեր ներաշխարհի հետ կապը չկորցնել: Փորձեք սիրով լցվել ծառի, ջրի նկատմամբ: Ասեք` Ծառ, ես քեզ սիրում եմ:

Դեպի ձեզ տանող մյուս ուղին շնչառական մեդիտացիաներն են: Ուղղակի կենտրոնացեք շնչելու և արտաշնչելու վրա` առանց ամբիցիաների և սպասելիքների, և դուք ուրախության զգացում կունենաք:

Երբ զգում եք  այս նախասկիզբ ճշմարիտ ուրախությունը, երբ ձեզ այս աշխարհի մի մասնիկն եք զգում, երբ բարեգթությունից ուղղակի ճաք եք տալիս, միայն այդ դեպքում  կարող եք հարաբերվել մարդկանց հետ, այդ դեպքում միայն մարդուն տալու բան կունենաք:

Երբ երկու բաց և երջանիկ մարդիկ հարաբերվում են, իսկույն երկուսի համար էլ բացվում է զարգանալու հնարավորություն: Այդ դեպքում է, որ երկուսն էլ աճում են իրենց հարաբերություններում, երբեք իրարից չեն հոգնում և բախումներ չեն ունենում:

Աճը միշտ չէ հեշտ ու հանգիստ տրվում, և հարաբերությունները առանց բախումների չեն լինում: Բայց եթե  երկուսի համար էլ բացվել է զարգանալու տարածություն, բոլոր խնդիրները հնարավոր է լուծել: Եվ հարաբերություններ հնարավոր են այնքան ժամանակ, քանի դեռ այդ տարածությունը կա:

Եթե քեզ շրջապատող աշխարհը սրտով ընկալես, ոչ թե մտքով, խնդիրներ քիչ կունենաս, և նույնիսկ մանրուքները քեզ ուրախություն կպատճառեն:

Հարաբերությունները փակուղի մտցնելու առաջին քայլն այն է, երբ մեկը մյուսին շնչահեղձ է անում  իր սիրով, հոգատարությամբ, ուշադրությամբ:

Եթե սկսել եք կասկածել`արդյո՞ք պետք է դա ձեզ, թե չէ, հիմնական կողմնորոշիչ բանը պետք է լինի այն, թե` դա ձեզ ուրախություն պարգևո՞ւմ է, թե՞ ոչ:

Եթե ձեր կողքին մարդ է, ով ոչ թե սրտով է ապրում, այլ ինտելեկտով, հնարավորություն տվեք նրան իր տարածքում զարգանալու, բայց ինքներդ պահպանեք ձեր  սեփական տարածությունը:

Եթե իրադրությունն արդեն ձեզ չի բավարարում, եթե ձեզ այլևս թույլ չեն տալիս զարգանալու, դա նշանակում է, որ գուցեև փոփոխություն կատարելու ժամանակն է:

Մեր հարաբերություններում մենք հաճախ կատարում ենք դարձ ի շրջանս յուր և դեմ ենք առնում նույն պատին, որովհետև չենք ուզում դեպի ներս նայել և տեսնել մեր սխալների պատճառը: Իսկ դա անելն անհրաժեշտ է, որքան էլ որ վախենում ենք մեր ունեցած հարաբերությունները կորցնելուց: Մինչև չհասկանանք մեր գժտությունների պատճառը, ուրախություն չի կարող լինել ոչ այդ, ոչ էլ մյուս հարաբերություններում:

Պետք է ընդմիշտ հիշել, որ ոչ մի անձ, ոչ մի հարաբերություն մեզ հավերժ չեն տրվում. դրանք մեզ տրվում են կոնկրետ ժամանակահատվածի համար` երբեմն  տարիներ, երբեմն` մի քանի ժամ:

Հասկանալու համար քո՞նն է այդ մարդը, թե՞ ոչ, պետք է մի կողմ դնել ավելորդ հույզերը: Սիրային հարաբերություններում կարևոր է ոչ միայն սիրտը, այլև միտքը. զգացողությունների և մտքի հավասարակշռություն է անհրաժեշտ:

Տղամարդու և կնոջ սիրային հարաբերությունների կարևորությունը շատ է չափազանցված: Ամուր կապի համար ավելի կարևոր է իրար նկատմամբ բարեհոգությունը:

Եզրակացություն․

Իրականում պատճառը միշտ մեր ներսում է: Մենք սովորաբար մտածում ենք. «Ես այդքան էլ լավը չեմ: Ես արժանի չեմ մյուսներին»: Բայց մենք չենք կարող լիարժեք հարաբերվել մյուսների հետ` վատ մտածելով մեր մասին:

Ես այս մտքի հետ համաձայն եմ,որովհետև ես էլ եմ այդպես եղել։ Իրականում պատճառը միշտ մեր ներսում է,մենք ենք մեզ թերագնահատում։ Ռինպոչեն շատ լավ հիշեցնում ,որ այդ խնդիրը միշտ մեզնում է և մենք ենք այդ խնդրի պատճառը։ Ես էլ եմ այդպես եղել,միշտ մտածել եմ ,որ արժանի չեմ ինչ-որ բանի,միշտ ինքս ինձ թերագնահատել եմ ,իմ մեջ դրել եմ այդ միտքը,որ ես երբեք չեմ կարող հասնել այդպիսի բանի։ Բայց մենք չենք կարող լիարժեք հարաբերվել մյուսների հետ՝վատ մտածելով մեր մասին։ Երբ մարդ իրեն շատ է ներշնչում,շատ է թերագնահատում,միշտ մտածում է,թե ինչի է արժանի,միշտ նախանձում է մյուսներին,մտքում ասելով,որ երբեք չի հասնի այդպիսի գագաթի։ Այո,մարդիկ կան,ովքեր մտածոււմ են,որ իրենք աշխարհի տիրակալն են,մարդիկ էլ կան մտածում են,որ իրենք էլ <<ծառա>>-ներն են,այսինքն գերիները,որոնք ոչնչի չեն արժանանա,և ոչնչի չեն հասնի։ Ես շատ մարդկանց եմ ճանաչում այդպիսի մտածմունքով և ես միշտ օգնում եմ հաղթահարել դա,որովհետև այդ մարդը կարող է հետագայում դառնալ լքված,վախկոտ մարդ,ում ոչ մեկ չի հարգի,նախ ,որպես մարդ,հետո արդեն գործընկեր կամ ընկեր։ Այդպիսի մարդիկ,մտածելով,որ իրենք երբեք ոչնչի չեն հասնի,իրենց մեջ գցում են այն փաստը,որ իրենք անօգուտ են,ու մյուսներին նայելով չեն կարող իրենց համեմատել վախից,որովհետև մտածում են միմիայն վատի բանի մասին։ Ես արդեն հաղթահարել եմ այդ դարդը,այսպես ասած,ու ես հիմա ինձ ավելի ազատ եմ զգում,որովհետև կարող եմ համեմատել,որովհետև այդ վախը իմ մեջից դուրս է եկել։ Ես էլ եմ իմ մասին վատ բան մտածել,միշտ ինձ ներշնչելով,որ երբեք ոչնչի չեմ հասնի,դա իմ կարծիքով կախված էր շրջապատից,որն միշտ իրենց գերագնահատում էր,իսկ ինձ թերագնահատում։ Բայց ,երբ ես տեխափոխվեցի,ձեռք բերեցի լրիվ ուրիշ բակ,շրջապատ,հսարակություն իմ աշխարհայացքը լիովին փոխվեց ու ես ինձ վերջապես զգացի ազատ,որովհետև էլ չեմ վախենում,էլ ինձ չեմ թերագնահատում։ Ամեն մարդ ինչ-որ բանով առանձնահատուկ է և առանձնանում է բոլորից։ Եթե մարդ այդպես է իր մասին կարծում,որ նա տկար է,անուղեղ,երբեք ոչնչի չի հասնի,նա իրականում աոչնչի չի հասնի։ Բայց կան մարդիկ,ովքեր հաղթահարել են դա,այդ գիծը,այդ փաստը,միտքը իրեն մեջից հանել են և դառել են այնպիսի մարդիկ,ում արդեն մյուսներն են նայում ու նախանձում,ասելով,որ երբեք չի դառնա այդպիսին։ Մարդ ունի անսահման երևակայություն,անսահման միտք։ Մարդիկ կլինեն ու կան,որոնք այդպես կմտածեն,բայց ցանկություն կունենան հաղթահարել դա ու իրենց մասին մտածել լավը,որ իրենք մյուսենրի նման են,ու իրենցից տկար ու վատը չեն։ Մարդ միշտ կարող է փոխել դա,եթե նա ունի ցանկություն։

Մարիո Բենեդետտին ուրուգվայցի է, լրագրող, գրող, պոետ, դրամատուրգ և գրականագետ:Մարդիկ, որոնք ինձ դուր են գալիս

Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք բաբախում են, որոնց հարկ չկա մղել ինչ-որ բանի, որոնց պետք չէ ասել, որ ինչ-որ բան անեն, որովհետև գիտեն, թե ինչ է պետք անել և հենց այդպես էլ անում են:Մարդիկ, որոնք «մշակում են» են իրենց երազանքները, այնքան, մինչև որ այդ երազանքները տիրանում են իրենց իսկ իրականությանը: Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ունակ են իրենց քայլերով իրենց վրա վերցնել հանգամանքները, մարդիկ, որոնք վտանգում են իրականն ու անիրականը երազի հետևից գնալու համար, որոնք իրենց թույլ են տալիս փախչել խելամիտ խորհուրդներից՝ լուծումները թողնելով Աստծո ձեռքերում:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք արդար են իրենց շրջապատող մարդկանց ու իրենք իրենց հետ, մարդիկ, որոնք շնորհակալություն են հայտնում նոր օրվան, իրենց կյանքում գոյություն ունեցող լավին, որոնք ամեն ժամն ապրում են լավ տրամադրությամբ՝ տալով իրենցից ամենալավը, որոնք շնորհակալ են ողջ լինելու համար, որ կարող են ժպիտներ նվիրել, ձեռք մեկնել և բարեհոգաբար օգնել՝ փոխարենը ոչինչ չպահանջելով:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք կարող են կառուցողականորեն ու ուղիղ քննադատել ինձ՝ առանց ինձ ցավեցնելու և վիրավորելու:Մարդիկ, որոնք չափի զգացում ունեն…

Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք արդարության զգացում ունեն. նրանց կոչում եմ ընկերներ:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք գիտակցում են երջանկության կարևորությունը և քարոզում են դա: Մարդիկ, որոնք կատակների միջոցով սովորեցնում են մեզ հումորով ընդունել կյանքը: Մարդիկ, որոնք երբեք չեն դադարում մանուկ լինել:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք վարակում են իրենց էներգիայով: Ինձ դուր են գալիս պարզ ու անկեղծ մարդիկ՝ ունակ խելամիտ փաստերով հակադրվելու յուրաքանչյուրի որոշումներին:Ինձ դուր են գալիս հավատարիմ ու համառ մարդիկ, որոնք չեն թուլանում, երբ փորձում են հասնել իրենց նպատակներին ու գաղափարներին:Ինձ դուր են գալիս տեսակետ ունեցող մարդիկ, նրանք, որոնք չեն ամաչում գիտակցել, որ սխալվել են կամ որ ինչ-որ բան չգիտեն: Մարդիկ, որոնք իրենց սխալներն ընդունելիս, ջանում են նորից չկրկնել դրանք: Մարդիկ, որոնք պայքարում են ձախորդությունների դեմ: Մարդիկ, որոնք ելք են փնտրում:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ներքուստ են մտածում ու չափում, որոնք չեն արժևորում իրենց նմաններին հասարակական կաղապարով կամ թե ինչպես են նրանք փայլում: Մարդիկ, որոնք չեն դատվում ու թողնում, որ ուրիշները դատեն:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք անհատականություն ունեն…Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ունակ են հասկանալու, որ մարդկային էության մեծագույն սխալը փորձելն է գլխից հանել այն, ինչը դուրս չի գալիս սրտից:

Զգայունությունը, քաջությունը, համերաշխությունը, բարությունը, հարգանքը, հանգստությունը, արժեքները, ուրախությունը, հնազանդությունը, հավատը, տակտը երջանկությունը, վստահությունը, հույսը, շնորհակալության զգացումը, իմաստությունը, երազանքները, զղջումը և սերը հիմքեր են՝ մարդ կոչվելու համար:Այս տիպի մարդկանց հետ խոստանում եմ լինել կյանքիս մնացած օրերին, քանի որ նրանց իմ կողքին ունենալով՝ լավ եմ վարձատրվում.

Ես կարդալով այս կարճ հիշողությունը կարող եմ ասել հետևյալները,որոնց հետ համաձայն եմ։

Հեղինակը նշում է այն մարդկանց,ովքեր իմ դուրը նույնպես գալիս է,և ես նրանց կոչում եմ ընկերներ։ Բենեդետտին նշում է ընկերասեր,խելամիտ,նպատակասլած մարդկանց,ում պետք չէ ուղղություն ցույց տալ,նրանք արդեն գիտեն ինչ պետք է անեն։ Ես նույնպես սիրում եմ խելամիտ,հումորասեր մարդկանց,ովքեր կատակ են ընդունում կյանքը։ Շաը հումորով մարդիկ կան իմ շրջապատում,ում ես շատ եմ սիրում։ Կարող եմ ավելացնել,այն մարդկանց,ովքեր շատ են սիրում իրենց հարազատ մարդկանց օգնել,թեկուզ ինչ-որ չնչին գործ անելով։ Ես բոլոր թվարկածենրին համաձայն եմ,և ես ունեմ այդպիսի մարդկանց իմ շրջապատում ,ում պետք չէ ինչ-որ բան անել,ինչ-որ բան նախաձեռնել,նրանք խելացի են ու հասկանում են և նպատակ դնելով հասնում են դրան։ Մարիոն նշում է նպատակասլությունը,որը իմ շրջապատի կարևոր գծերից մեկն է։ Հեղինակը ասում է,որ նա սիրում է մարդկանց,ովքեր նպատակ են դնում և դա իրականացնում են։ Ես նույնպես շատ եմ սիրում այդպիսի մարդկանց,և շատ կցանակամ իմ շրջապատում ավելանան այդպիսի գծով մարդիկ։

Մի միտք կա,որի հետ համաձայն եմ,բայց մի բան կկարողանամ ավելացնել։ Մարիոն ասում է,որ սիրում է չափից շատ հումորով մարդկանց,բայց ես պարզ ասեմ,այդքան էլ չեմ սիրում այն մարդկանց,ովքեր ամեն օր ջրիկանում են,ամեն օր,երբ դու տխուր ես նրանք քեզ ցանկանում են ուրախացնել,բայց հակառակն է ստացվում։ Ես նույնպես շատ եմ սիրում ջրիկանալ,բայց երբ գալիս է լրջանալու պահը,ես միշտ պատրաստ եմ ։ Ես կարող եմ ինձ զսպել և լուրջ պահին,կարող եմ համարձակվել ու տիրանալ պահին։ Ես շատ մարդկանց եմ ճանաչում իմ շրջապատից,ովքեր շատ են ուրախանում,թեկուզ վատ ու տխուր պահին,բայց դա կապ չունի դպրոցական ընկերների հետ։ Ես շատ կցանկանամ,որ իմ շրջապատը դառնա ավելի կեսնուրախ ու մի քիչ ավելի զուսպ։

Նոյեմբերի 24-25

Ամբողջ ցուցիչով աստիճան

Դասարանում

Առաջադրանքներ հեևյալ խնդրագրքից՝ 133-135,էջ 58

Վարժ․133

ա) 2³*2⁴=2⁷

բ) 5*5⁶=5⁷

գ) 4³*4²*4=4⁶

դ) 7²*7*7⁵=7⁸

ե) 3⁶*3⁷*3*3=3¹⁵

զ) 6⁴*6⁴*6³*6²=6¹³

է) 11²*11²*11²=11⁶

ը) 9³*9⁶*9²*9⁴*9=9¹⁶

Վարժ․134

ա) a⁵*a⁴=a⁹

բ) a³*a⁸=a¹¹

գ) a¹⁰*a=a¹¹

դ) a*a⁷=a⁸

ե) a*a=a²

զ) a*a²*a³*a⁴=a¹⁰

Վարժ․135

ա) 2⁵:2⁴=2

բ) 3⁷:3⁸=3^-1

գ) 5⁹:5=5⁸

դ) 10³/10=10²

ե) 5⁷/5¹³=5^-6

զ) 8¹²/8¹⁰=8²

Տանը

Առաջադրանքներ հեևյալ խնդրագրքից՝ 136-138,էջ 59

Վարժ․136

ա) a⁷:a³=a⁴

բ) a⁸:a¹²=a ^-4

գ) a⁶:a=a⁵

դ) a¹²/a⁴=a⁸

ե) a²⁰:a²²= a^-2

զ) a²⁰:a=a¹⁹

Վարժ․137

ա) 10²:12²=(10/12)²

բ) 4³:5⁶=(2²)³/5⁶=2⁶/5⁶=(2/5)⁶

գ) 25⁴:7⁸=(5²)⁴/7⁸=5⁸/7⁸=(5/7)⁸

դ) (m³)⁴/(a⁴)³=m¹²/a¹²=(m/a)¹²

ե) m³m⁵:a⁸=(m/a)⁸

զ) (n⁶)²:a¹²=n¹²/a¹²=(n/a)¹²

Վարժ․138

ա) 3⁴ > 4³

բ) 2⁴ = 4²

գ) 10²⁰ > 20¹⁰

դ) 100²⁰⁰ > 200¹⁰⁰

ե) 1999²⁰⁰⁰ > 1998¹⁹⁹⁹

Write the Comparative forms of the adjectives:

0. tall — taller — the tallest

1. fast — faster — the fastest

2. heavy — heavier — the heaviest

3. dangerous – more dangerous — the most dangerous

4. small — smaller — the smallest

5. large — larger — the largest

6. light — lighter — the lightest

7. rare — rarer — the rarest

8. common – more common — the most common

9. bad – worse

10. good – better

Correct the sentences

1. Cats are popularer than snakes as pets.

Cats are more popular than snakes as pets.

2. Pigs are more intelligent as other animals.

Pigs are more intelligent than other animals.

3. Turtles are slow than crocodiles.

Turtles are slower than crocodiles.

4. Elephants are heavyer than pigs.

Elephants are heavier than pigs.

5. Bears are more rare than snakes.

Bears are rarer than snakes.

Complete the sentences

A.

1. I am taller than (tall) my sister.

2. My mum thinks that cats are better (good) pets than dogs.

3. Cycling is one of more dangerous (dangerous) sports.

4. I want to have the biggest (big) car.

5. A blue whale is heavier than (heavy) twenty-five elephants.

6. You look thinner than (thin) last month. Have you lost weight?

7. Bicycles are slower than (slow) cars.

8. She is the nicest (nice) person I know.

9. What is the best (good) film you´ve seen?

10. Computers are cheaper than (cheap) mobile phones.

11. Is your brother taller than (tall) you?

12. I think Spanish is easier than (easy) Japanese.

13. Our dog is nicer than (nice) your dog.

14. Glass bottles are better than (good) plastic bottles.

15. I think Rafael Nadal is the best (good) tennis player in Spain.

16. Sharks are more dangerous (dangerous) other fish.

17. This situation is more serious than (serious) the last one.

18. He is smarter than (smart) his brother.

19. My brother wanted the most expensive (expensive) trainers in the shop.

20. Today is the best (good) day of the year.

21. Daniela is funnier than (funny) me.

22. My house is the largest (larger).

23. Mount Everest is the highest (high) mountain in the world.

24. The sea is larger than (large) a lake.

25. My job is easier than (easy) yours.

26. London is the biggest (big) city in England.

27. This car is more comfortable than (comfortable) yours.

28. He is the richest (rich) man in town.

29. I am stronger (strong) you.

30. A baby blue whale gets bigger than (big) a great white shark.

B.

1. A Mercedes is more expensive than (expensive) a Fiat.

2. Maradona is the best (good) football player ever.

3. A swordfish is faster than (fast) a jellyfish.

4. Julio is more friendly (friendly) Carlos.

5. Irene is cleverer than (clever) Sveta .

6. Comedies are funnier than (funny) police dramas.

7. Pablo is bigger than (big) Juanma.

8. Max is older than (old) John.

9. Adriano is faster than (fast) Ronaldo.

10. My hair is longer than (long) yours.

11. A dolphin is more intelligent than (intelligent) a shark.

12. Elaine is wiser than (wise) her sister.

13. Tony is happier than (happy) Max.

14. Sandra is busier than (busy) Sam.

15. Skiing is more dangerous than  (dangerous) football.

16. This is the narrowest (narrow) of all roads in Málaga.

17. Health is more important than (important) money.

18. Those cakes are the worst (bad) I´ve ever tasted.

19. My dog is the best (good) dog in the world.

20. Patricia’s house is smaller than (small) Linda’s .

21. A car is faster than (fast) a bike.

22. My laptop is faster than (fast) yours.

23. The ant is a small (small) insect.

24. This lamp is the brightest (bright) one in the room.

25. My house is cleaner than (clean) her house.

26. Jack is the tallest (tall) boy in his class.

27. Steven Spielberg is the best (good) film director in the world.

28. This dress is older than (old) that one.

29. A sea lion is heavier than  (heavy) a lobster.

30. A sports car is faster than  (fast) a motorbike.

Write comparative and superlative adjectives

1. clean – cleaner- the cleanest

2. easy – easier – the easiest

3. good – better –the best

4. dirty – dirtier – the dirtiest

5. fat – fatter –the fattest

6. beautiful – more beautiful – the most beautiful

7. sad – sadder – the saddest

8. flat – flatter – the flattest

9. active – more active –the most active

10. comfortable – more comfortable – the most comfortable

11. hot – hotter – the hottest

12. happy – happier – the happiest

13. wet – wetter – the wettest

14. narrow – narrower – the narrowest

15. big- bigger – the biggest

16. busy – busier — the busiest

17. noisy – noisier – the noisiest

18. friendly – more friendly – the most friendly

19. thin – thinner – the thinnest

20. little – littler – the littlest

21. bad – worse – the worst

22. few – fewer – the fewest

23. much – more — most

24. many – more -most

25. rich – richer – the richest

Comparative or superlative

1. Jeremy is 10 years old. Julie is 8 years old. Jeremy is (old older than Julie

2. The Alps are very high. They are (high) the highest mountains in Europe.

3. An ocean is (large)larger than a sea.

4. A Rolls Royce costs a lot of money. A Twingo costs less money. A Rolls Royce is (expensive) more expensive than a Twingo.

5. William’s results were bad. Fred’s results were very poor. Fred’s results were (bad) worse than William’s.

6. This exercise is not difficult. It’s (easy) the easiest I expected.

My favourite sport is football. I like football very much,but I don’t want to be a professional soccer player. I am playing football,because I love it,but I didn’t want to create a professional career. Football is the most famous and the most popular sport in the world. Everyone can say what is football,who is the best player and who is the legend in the history.But I think its more dangerous than another sport else.

I have another favourite sport. Its a table tennis. I am playing table tennis because I broke my knee 4 months ago and I cant run in some time. Table tennis is popular too,but its the most popular sport in East and West Asia,probably in China and Korea. The table tennis is not boring ,its funny .Its nice in there and there is a great atmosphere in table tennis club and I think everyone ,who want to play this game,can come to our club and play with us. My classmates learn to play tennis in the club too. I like it,because its not very difficult,and its not very dangerous. In football you can break your knee,you can break another thing,but in tennis I think you cant break anything,because table tennis is safer than football . It is my own opinion,but I think you can maximum break your head,hit it by table. You will be very careful. I advise you.

«Երկու թռչուն»

Առաջադրանքներ.

1․բացատրիր բառերը — վշտալից, բխել, համակվել, գգվել, անհուն, անհագ, պարփակված, խոռոչ, թոթվել, ննջել, հեգնորեն, սոսկում, հոռետես, ռամիկ, պապակվել, ոստյուն, բաբախել:

Վշտալից-վշտից՝ցավից տանջված

Բխել-Ծլել, դուրս գալ, գետնից բուսնել

Համակվել-տոգորվել

Գգվել-փաղաքշել,գորգուրվել

Անհուն-շատ խորը,անհատակ

Անհագ-ագահ

Պարփակված-Չորս կողմից շրջապատել՝ փակել, շրջափակել, ներփակել

Խոռոչ-Փոս ընկած տեղ, փոս

Թոթվել-Թափ տալ, թոթափել, թափահարել

Ննջել-քնել

Հեգնորեն-հեգնաբար

Սոսկում-սարսափում

Հոռետես-Հոռետեսական մտայնություն՝ վերաբերմունք՝ աշխարհընկալում ունեցող

Ռամիկ-Աշխատավորական խավերին պատկանող մարդ, գեղջոլկ, գյուղացի

Պապակվել-Ծարավից տոչորվել, խիստ ծարավից տանջվել

Ոստյուն-Ոստնելը, ցատկելը,ցատկ

Բաբախել-Բախել, խփել, ծեծել

2․երբեք չէի ցանկանա վանդակ մտնել, նույնիսկ եթե ինձ թագավորություն տային այնտեղ…  ինչպե՞ս կմեկնաբանես այս միտքը: Ի՞նչը կարող է քեզ համար վանդակ լինել (ստեղծագործական աշխատանք):

Երբեք չէի ցանկանա վանդակ մտնել,նույնիսկ եթե ինձ թագավորություն տային այնտեղ։ Այս միտքը հարաբերական իմաստ ունի,որովհետև ամեն մարդ տարբեր ձևի է ընկալում վանդակը։ Իմ կարծիքով,քանի,որ այս նախադասության հեղինակը ճնճղուկն էր,որն իր ամբողջ կյանքը ապրել է ազատության մեջ,ինչ ցանկացել արել է,ուստի և նա սովորել է այդ միջավայրին,այդ ազատությանը,և ես կարծում եմ ,որ ճնճղուկին ուղղակի սարսափելի անհարմար ու անշահ կլիներ փակված վանդակում ապրելը։ Նա չէր կարող ապրել այդպիսի նեղ,երկաթյա ու անհարմար վանդակի մեջ,թեկուզ թագավորություն տային,թեկուզ կաշառեին,թեկուզ գերեին,բայց միևնույնն է,ճնճղուկը կմնար դրսում,որովհետև նա արդեն սովորել էր այնտեղ,ու երբեք չէր ցանկանա հայտնվել փակ,լքված,անբնակ տարածքում։ Իհարկե,շատ համեղ կերակուրներով էին կերակրում թռչուններին,բայց ճնճղուկը չէր համաձայնվի,որովհետև նա այդպիսի բան չի համտեսել,նա ուրիշ բանով է սնվել,որը գտնվում է դուրսը,դա կլինի հացահատիկ,կամ էլ ուրիշ մի բան։

Ինձ համար վանդակը դա թակարդն է,ծուղակն է։ Ծուղակն էլ ունի հարաբերական իմաստ,բայց միևնույնն է ծուղակն դա թակարդն է,որն պատրաստում է մեկը մյուսի համար։ Ծուղակ ընկնելը,վանդակ ընկնելը ,իմ կարծիքով նույնն բանն է։ Վանդակում ապրելը դա դեռ չի նշանակում լքված,հասարակությունից հեռու ապրելը։ Պատմվածքում ճնճղուկը ազատեց էգ թռչնակին և իրար հետ փախչեցին այդ տեղից,իսկ արուն մնաց,որովհետև վախենում էր դուրս գալ,նա արդեն սովորել էր։ Վանդակը կարող է լինել գիծ,սահման,որն չի թողնում,որ մարդ անցնի այդ,կամ էլ գոնե մոտիկ լինի դրան։ Արուն չէր ուզում հեռանալ,որովհետև սովորել էր,որովհետև չգիտեր,թե ինչ կա դուրսը,ինչ կա արտաքինում։ Վանդակը դա սահմանն էր դրսի և ներսի կյանքի միջև։ Մեր իրական կյանքում վանդակը դա նույն սահմանն է բարեկարգ ու լավ ապագայի,որն ուզում են հաղթահարել բազում անօգնական մարդիկ։ Այդ մարդիկ դեռևս գտնվում են վանդակում,որն նշանակում է,որն նրանք դեռ պետք է ձգտեն,որ ազատվեն այդտեղից,որ կարողանան վայելել կյանքը ,որ կարողանան բոլոր գույներով տեսնել շրջապատը։ Վանդակը դա այն գիծն է,որն կարող է անցնել յուրաքանչյուրս,որն կարող է անցնել,թեկուզ ռամիկը,թեկուզ որբը ու անխելքը,պետք է ուղղակի ունենա ցանկություն այդ նպատակին հասնելու։ Վանդակից դուրս գալը իմ կարծիքով կնշանակի թակարդը,այդ սահմանը լավ ու վատի հաղթահարելն է,անցնելն է,որը վատից կտեղափոխի դեպի լավ։ Մարկ կանցնի այդ սահմանը և անօգուտ,անշահ,անարժան,դաժան կյանքից կանցնի դեպի լուսավոր,պարզունակ ու հաջողակ կյանք։ Իմ կարծիքով սա մեր կյանքում բոլորիս հետ էլ կլինի։

3․Ճնճղուկը եթե մարդ լիներ, ինչպիսի՞ն կլիներ: Իսկ արու դեղձանի՞կը:

Ճնճղուկը կլիներ ազատություն սիրող,իսկ դեղձանիկը փակված մարդ,որն չի ցանկանում դուրս նայել,այսինքն ցանկություն չունի իմանալ,թե ինչ է կատարվում արտաքին աշխարհում,այլ ցանկանում է մտածել միմիայն իր մասին։ Ճնճղուկը ազատասեր,անկախ ու նպատակասլած մարդ կլիներ,որն կսիրեր մարդկանց,կսիրեր ազատությունը,ինչ մտքով կանցներ,կփորձեր իրականացնել,բայց դեղձանիկը կլիներ ,այնպիսի մարդ,որն պատկերացում չէր ունենա արտաքին աշխարհից,չէր ցանկանա դուրս գնալ,որովհետև պարզապես կվախենար։ Ինչու,որովհետև նրան դժվար կլինի սովորել դրան,քանզի նա երբեք չի եղել հասարակության և շրջապատի կողքին։ Ճնճղուկը կլիներ նպատակասլած,իր նպատակին անպայման կհասներ,ինչ կցանկանար կաներ,կվարեր խաղաղ ,հանգիստ ու զվարճալի կյանք,որը շատ մարդիկ են պատկերացնում,իսկ դեղձանիկը կլիներ անհաջող,անօգուտ,անշահ մի ծերունի,ով ամեն մի քայլից վախենում է,ով ամեն մի երևույթից փախչում է։

4․Դու ո՞ր ճանապարհը կընտրեիր, ինչու՞:

Ես նույնպես շատ նպատակասլած ու վայել մարդ եմ,ուստի ես նույնպես կցանկանամ ուրախանալ,վայելել,զվարթ ու ժիր անցկացնել այս կյանքը։Եթե ես լինեի,ես անպայման կընտրեի լավ կողմը,ճնճղուկի կերպարին,որովհետև ես նույնպես ուզում եմ վայելել,կյանքը,նպատակիս հասնել և պարզապես ուրախանալ և անցկացնել իմ կյանքը։ Ես չեմ ցանկանա դեղձանիկի պես սարսափի մեջ նստեմ վանդակում,ու ամեն երևույթից,ամեն ինչից վաախենամ։ Պատմվածքում հենց դա է ասվում,որ դեղձանիկը ամեն մի քայլից սարսափում էր,կատվի մասին մտածում էր,մտածում էր ,նաև,որ կարող են գազանները ուտել նրան,եթե նա դուրս գա իր վանդակից։ Ես դա սխալ եմ համարում,որովհետև ամբողջ կյանքը լքված,փակված վանդակում ապրելը դա չիշտ չէ։ Որովհետև մարդ չի սովորում կյանքին,չի շփվում մարդկանց հետ։ Իհարկե ոմանց համար դա կարող է չիշտ լինել,որովհետև,ինչքան մարդ քիչ ծանոթ ունի,այնքան էլ քիչ խնդիրներ ունի հարաբերությունների միջև։ Բայց ,ես միևնույնն է կարծում եմ,որ դա սխալ ճանապարհ է,պետք է լինել մի քիչ ռիսկով,մի քիչ համարձակ ու հաղթահարել վանդակը,մեր դեպքում սահմանը և վայելել,իհարկե ջանք թափելով մեր կյանքը։

7֊րդ և 8֊րդ դասարանների համար

№ 14

x- 1/3

y- 1/6

z- 1/4

մնաց 54 փաս /լիտր/

1/3+1/6+1/4=4+2+3/12=9/12

x+y+z=9/12=3/4

54=1/4

4/4=1=54*4=216 լիտր

Պատ․՝216 լիտր

№15

x-1/4

y-1/7

z-1/11

մնաց-318 /ոչխարներ/

1/4+1/7+1/11=77+44+28/308=149/308

308/308-149/308=159/308

318=159/308

318*308/159=616

Պատ․՝616

№16

Առաջին-x

39 օր-/1օր-140 քար/-140*39=5460

5460/218=25 օր,4 ժամ=25,04

Պատ․25,04 օրում

Դասագրքը՝տես այստեղ 

Նոյեմբերի 22-26

Հենաշարժիչ համակարգ, բաժինները կառուցվածքը, ոսկրերի աճը։

Հենաշարժիչ համակարգ: Ոսկրերի կառուցվածքը և աճը

Մարդու բոլոր ոսկրերն իրենց միացումներով կազմում են կմախքը, որը հենաշարժիչ համակարգի պասիվ մասն է, կմախքի տարբեր օղակները շարժման մեջ դնող մկանները՝ ակտիվ մասը։Հենաշարժիչ համակարգն օրգանիզմում կատարում է հետևյալ ֆունկցիաները`

•  Հենարանային
•  Պաշտպանական
•  Տեղաշարժման
•  Արյունաստեղծ

 Կմախքը մարմնի հենարանն է, նրան տալիս է որոշակի ձև և դիրք տարածության մեջ։ Ոսկրերը միանալով առաջացնում են խոռոչներ և պաշտպանում նրանցում գտնվող օրգաններն արտաքին ազդեցություններից։ Գանգատուփը գլխուղեղի զետեղարանն է, ողնաշարային խողովակը՝ ողնուղեղի ոսկրապատյանը, կրծքավանդակը պաշտպանում է սիրտը, թոքերը, խոշոր անոթները, կոնքերը՝ սեռական, միզային և մարսողական համակարգերի որոշ օրգանները։ Ոսկրերը պարունակում են հանքային փոխանակությանը մասնակցող աղեր (երկաթի, ֆոսֆորի, կալցիումի և ուրիշ)։ Ոսկորը նաև արյունաստեղծ օրգան է։Ոսկրահյուսվածք Կմախքի ոսկրերը կազմված են ոսկրահյուսվածքից, որը շարակցական հյուսվածքի տարատեսակ է։ Այն կազմված է ոսկրաբջիջներից, օրգանական ու անօրգանական միացություններ պարունակող միջբջջային նյութից, որը կազմում է ոսկրահյուսվածքի 2/3-ը։ Այն պինդ է և ամուր, օժտված է մեխանիկական բարձր հատկություններով և ամրությունը գերազանցում է երկաթին ու գրանիտին։ Ոսկրահյուսվածքը պարունակում է արյունատար անոթներ և նյարդեր, նրանում մշտապես կատարվում է ոսկրի քայքայում և ստեղծում։ 

Ոսկրերի կառուցվածքը և տեսակները 

Յուրաքանչյուր ոսկր մի քանի հյուսվածքներից կազմված բարդ օրգան է։ Արտաքինից ոսկրը պատված է շրջոսկրով։ Այն բարակ, ամուր, արյունատար անոթներով և նյարդերով հարուստ շարակցահյուսվածքային թիթեղ է, ապահովում է ոսկրի սնուցումը և աճը։ Շրջոսկրը բացակայում է հոդավորվող մակերեսներում։ Վերջինս կատարում է արյունաստեղծ ֆունկցիա: 

Խողովակավոր երկար ոսկրերը սնամեջ են, որն ապահովում է նրանց ամրությունը և թեթևությունը։ Յուրաքանչյուրը կազմված է մարմնից և երկու հաստացած ծայրերից՝ գլխիկներից։ Մարմինը կազմված է խիտ ոսկրանյութից, որի ներսում գտնվում է դեղին ոսկրածուծով լցված ոսկրային խոռոչը։ Գլխիկները կազմված են սպունգանման նյութից, որի խորշիկներում գտնվում է կարմիր ոսկրածուծը։ Արտաքինից գլխիկները ծածկված են ապակենման աճառով։ Խողովակավոր ոսկրերը կազմում են վերջույթների կմախքը և կատարում լծակների ֆունկցիա։ Տարբերում են երկար (բազուկոսկր, ազդրոսկր) և կարճ (մատոսկր) խողովակավոր ոսկրեր։ 

Սպունգանման (խառը) ոսկրերը կազմված են սպունգանման ոսկրանյութից և ծածկված են խիտ ոսկրանյութի բարակ շերտով (ող, դաստակի ոսկրեր)։ Տափակ ոսկրերը երկու կողմից պատված են խիտ ոսկրանյութի թիթեղով, որոնց միջև գտնվում է սպունգանման նյութ։ Դրանք մասնակցում են խոռոչների գոյացմանը և կատարում պաշտպանական ֆունկցիա (գանգի ոսկրեր, կոնքոսկր):Խառը ոսկրերը կազմված են տարբեր կառուցվածք և ձև ունեցող մասերից (քունքոսկր)։   

Ոսկրերի միացման տեսակները 

Մարդու կմախքը կազմված է միմյանց միացած բազմաթիվ ոսկրերից։Տարբերում են ոսկրերի միացման երեք տեսակ՝ անշարժ (անընդհատ), կիսաշարժուն և շարժուն։ Անընդհատ միացումների դեպքում ոսկորները միմյանց միացած են անշարժ: Ընդ որում, անշարժ միացումը կարող է լինել կարերով կամ սերտաճմամբ: Ոսկրերն իրար միանում են շարակցական, աճառային կամ ոսկրային շերտերով (գանգի կարանները, կոնքի ոսկրերի սերտաճումը)։ Շատ ոսկրեր իրար միանում են աճառային միջնաշերտով։ Այդպիսի միացումը կոչվում է կիսաշարժունմիացում (ողերի միացումները) կամ տափակ հոդ: Ոսկրերի շարժուն միացումը կոչվում է հոդ։

Յուրաքանչյուր հոդ ունի հոդապարկ, հոդային մակերեսների հոդախոռոչ։  Հոդապարկը կազմված է արտաքին և ներքին թաղանթներից։ Ներքին թաղանթն արտադրում է թափանցիկ հեղուկ, որը շարժումների ժամանակ փոքրացնում է շփումը և նպաստում հոդամակերեսների սահելուն։ Արտաքին թելակազմ շարակցահյուսվածքը հաստանալով առաջացնում է արտահոդյա կապաններ։ 

 Հոդային մակերեսները ծածկված են ապակենման աճառով, որը շատ հարթ է և փոքրացնում է շփումը հոդում։ Հոդավորվող ոսկրերից մեկի վրա կա փոս, մյուսի վրա՝ գլխիկ, որն իր ձևով համապատասխանում է փոսին։ Հոդախոռոչը հերմետիկորեն փակ, ճեղքանման տարածություն է, որը պարունակում է քիչ քանակով հեղուկ։ Հոդը կազմող ոսկրերը միանում են ամուր ջլերով։ 

Ոսկրերի աճը  

Ոսկրերն աճում են երկարությամբ և հաստությամբ։ Ոսկրի աճը հաստությամբ պայմանավորված է շրջոսկրի ոսկրաստեղծ հատկությամբ։ Նրա ներքին մակերեսի բջիջների բաժանման շնորհիվ ոսկրի մակերևույթին առաջանում են ոսկրաբջիջների նոր շերտեր, իսկ դրանց շուրջը՝ միջբջջային նյութ։ Ոսկրերի ծայրերում գտնվող աճառահյուսվածքի բջիջների բաժանման շնորհիվ ոսկրերն աճում են երկարությամբ։ Ոսկրերի աճը կարգավորում է հիպոֆիզի առջևի բլթի աճի հորմոնը։ Չափահաս մարդու ոսկրերը չեն աճում, սակայն հին ոսկրանյութի փոխարինումը նորով շարունակվում է ամբողջ կյանքում։ Ոսկրերն ունեն բարդ քիմիական բաղադրություն, կազմված են օրգանական և անօրգանական միացություններից։

Ոսկրերի բաղադրության մեջ մտնում է մոտ 50% ջուր, օրգանական միացությունները կազմում են 28%, իսկ անօրգանական միացությունները՝ 22%: Օրգանական միացությունները ոսկրին տալիս են առաձգականություն, ճկունություն, իսկ անօրգանական միացությունները՝ամրություն:Անօրգանական միացություններից հատկապես շատ են կալցիումի կարբոնատը և ֆոսֆորական թթվի աղերը։ Երիտասարդ հասակում ոսկրերում գերակշռւմ են օրգանական նյութերը, և այդ պատճառով դրանք ավելի ճկուն ու առաձգական են։ Ծերության շրջանում ոսկրերում ավելանում է հանքային աղերի պարունակությունը, ուստի դրանք դառնում են ավելի փխրուն և դյուրաբեկ։ Ոսկրերի մակերեսը պատող շրջոսկրը ապահովում է ոսկրերի աճը հաստությամբ և կոտրվածքների ժամանակ նպաստում նրանց վերականգնմանը։

Լրացուցիչ աշխատանք

Պատրաստել ուսումնական նյութ։

Պատրաստել եմ վիդեո նյութ,որտեղ պատմում եմ ոսկերի,ողների ու հենաշարժիչ համակարգի մասին։