Тема урока: Деепричастие

Деепричастный оборот

Классная работа:

Упражнение 1

Перепишите предложения, вставляя пропущенные буквы и расставляя знаки препинания.

1.Ничего не понимая, Сергей вглядывался в бледную полоску света идущую от лестницы. (Воробьёв К.)

2. Рыбаки откашливаясь и снимая шапки, вошли в избу. (Чесноков И.)

3. Лодка, прошуршав в камышах, мягко ткнулась в песчанный берег. (Князев Л.)

4. Тропинка шла вдоль высокого прибрежного обрыва, извиваясь в тени столетних маслин. (Куприн А.)

5. Зыбин вошёл и, не спрашивая разрешения, снял трубку. (Домбровский Ю.)

Упражнение 2

Отметьте предложения с нарушением норм употребления деепричастий.

1.Определивши (определив) направление и силу ветра, можно прогнозировать изменения в погоде.

2.Сломив (сломая) сопротивление противника, батальон занял село.

3.Заговорив о делах, мы забыли о времени.

4.Что имеем – не храним, потерявши – плачем.

5.Потерявши (потеряв) книгу, принесите в библиотеку другую.

Упражнения 3.

От данных глаголов образуйте деепричастия, использовав, где возможно, суффиксы -А,-Я, -В, -ВШИ, -ШИ, -УЧИ, -ЮЧИ.

Прочищать, прочистить, обуть, обувать, шагать, , откликнуться, откликаться, тонуть, танцевать, участвовать, предчувствовать, предупредить, предупреждать, прекратить, прекращать, носить, нести, возить , быть, бывать, написать, завязать, намазать, мурлыкать, кричать, крикнуть, колебать, звучать, сидеть, сесть, выжечь, смять, протереть, бить, стать, брить, ошибиться, реветь, дать, есть.

Прочищать — прочищая

Прочистить — прочистив

Обуть — обувая

Обувать — обувая

Шагать — шагая

Откликнуться — откликнув

Откликаться — откликаясь

Тонуть — потонув

Танцевать — танцуя

Участвовать — участвовав

Предчувствовать — предчувствовая

Предупредить — предупредив

Предупреждать — предупреждая

Прекратить — прекратив

Прекращать — прекращая

Носить — нося

Нести — неся

Возить — возив

Быть — побыв

Бывать — побывая

Написать — написав

Завязать — завязывая

Намазать — намазав

Мурлыкать — мурлыкая

Кричать — прокричав

Крикнуть — покрикивая

Колебать — колыбая

Звучать — позвучав

Сидеть — сидя

Сесть — сев,севши

Выжечь — выжегши

Смять — смяв

Протереть — протерев

Бить — побив

Стать — став

Брить — бривши

Ошибиться — ошибаясь

Реветь — ревя

Дать — дая

Есть — ев,евши

Այս ամիս մենք մասնակցեցինք տարբեր ճամփորդությունների,կատարեցինք շատ նախագծեր,պրոյեկտներ,որոնք մեզ ինչ-որ բան ուսուցանեցին և սովորեցրին։ Քանի,որ ես առաջին երկու շաբաթը մեր հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհու ջոկատից էի,ուստի ես կներկայացնեմ այն նախագծերը,որոնք մենք հասցրել ենք կատարել այդ շաբաթվա ընթացքում։

Երևանի ռազմագիտական թանգարան

Առաջին օրվա ամփոփում

Մաթեմատիկական նախագիծ

Մի քանի օր լինելով ընկեր Անահիտի ջոկատում,ես ընտելացած նաեւ այդ խմբին և ինձ շատ դուր եկավ նրանց հետ ժամանակ անցկացնել։ Մենք այս երկու շաբաթվա ընթացքում կատարեցինք բանավոր շատ նախագծեր, պրոյեկտներ,որոնք ձեզ հիմա կցուցադրեմ։

Show your talent

We show our talents with our experience.

English breakfast

We made an english breakfast. But I don’t sure that is english,because we cooked shawarma an arabic food.

Magic crafts funny day

The camp was very funny and educational. I was very happy to be a part of Miss Anahit’s group. We spent very successful camp month and all of us were very happy to be in this camp.

Ճամբարը շատ ուսուցողական և զվարճալի անցավ։ Մենք անցկացրեցինք հրաշալի օրեր,ծանոթացանք բազում նոր իրերի,միասին կատարեցինք շատ հետաքրքիր պրոյեկտներ։ Այս ճամբարը եղավ ուսումնական տարվա սկիզբը,որին մասնակցելով մենք ավելի մեծ տրամադրությամբ կշարունակենք մեր ուսումնական գործունեությունը։ Շատ ուրախ եմ,որ կարողացա լինել մի փոքր մասնիկ այս մեծ ճամբարի։

Մի քանի օր առաջ ջոկատը գնացել էի ճամփորդության դեպի Magic craft զվարճալի կենտրոն։ Այնտեղ ջոկատը ծանոթացել էր դիմակներին,որոնք պատրաստված էին տարբեր իրերից։ Իսկ այսօր իրանք էին հյուրընկալել մեզ։ Մենք պատրաստում էինք հետաքրքիր դիմակներ օգտագործելով կենցաղային, անպետք իրեր։ Մեր դիմակները պետք է ինչ-որ բանին նվիրված լինեին։ Մեզ սկզբից պատմեցին տիկնիկագործության, գորգագործության և դիմակների պատրաստման մասին,իսկ հետո մենք սկսեցինք պատկերել մեր դիմակները։

Դիմակի սկզբնական կարեւոր բանը դա ֆորման է,ձևը։ Մեզանից յուրաքանչյուրը դիմակ էր պատրաստում այնպիսի ֆորմայով,որպեսզի տարբերվի մյուսներից։ Հենց ֆորմայից է կախված դիմակի տեսքը։ Եթե ֆորման լավ է ստացվել, հավանականությունը մեծ է,որ դիմակը կլինի հիասքանչ ու զվարճալի։ Մենք հետաքրքիր օր անցկացրեցինք,ծանոթացանք բազում բաներին։ Որոշ պահերին ծիծաղացինք և ուրախացանք։ Մի խոսքով շատ հետաքրքիր ու հագեցած օր անցկացրեցինք։ Այդ մի ժամը տևեց մի քանի վայրկյան,քանի որ բոլորս էլ խորացել էինք մեր դիմակների պատրաստման մեջ։

Ֆոտոշարք`

Կրկնում ենք միանդամներ, բազմանդամներ և կրճատ բազմապատկման բանաձևեր թեմաները:
Առաջադրանքներ

1) 5a+2a=7a

2) 6b-4b=2b

3) 2x+7x-5x=4x

4) 3y-y-4y+8y=6y

5) 4a-5b-2a-3b=2a-2b

6) 7x²-6x-5x²+3x=2x²-3x

7) 6x+5-8y-3+5y-4x=2x+2-3y

8) 5ab-4a+6b+8a-2b+3ab=8ab+4a+4b

9) 6a+7b-5c-4b+2a+c-5b-6a+2c= -2b-2c+2a

10) 5m-9+3n-7m+4n+4-5n-3m= -5m-5+2n

1) 5a-(2a+3b)=5a-2a+3b=3a-3b

2) 7x-(4x-2y)=7x-4x+2y=3x+2y

3) 4y-(y-3)=4y-y-3=3y-3

4) 9m+(6n-7m)=2m+6n

5) (3a²-5a)-(a²-4a)=2a²-a

6) 5b+(-3b-2c)+(b+4c)=3b+2c

7) (3k-6n)+(-2k+6n)=k

8) (4x+3)+(7-2x)=2x+10

9) (10x³-4x²)-(2x²-5x³)=15x³-6x²

10) 5a³b²-9b⁴-(3a³b²-4b⁴)=2a³b²-5b⁴

1) 2a+5b=?

a=4,b= -3

2*4+5*(-3)=8+(-15)= -7

2) 4m-3n+10=?

m= -5

n= -8

4*(-5)-3*(-8)+10=14

3) 5x+2y-3z+7=?

x=6

y= -17

z= -3

5*6+2*(-17)-3*(-3)+7=12

4) 2ab-3bc-4ac=?

a=4

b= -2

c=3

2*4*(-2)-3*(-2)*3-4*4*3= -46

5) 3x-4y+xy-46=?

x= -2

y= -6

3*(-2)-4*(-6)+(-2)*(-6)-46= -16

6) 2ab-7(a-2b)=?

a=6

b=2

2*6*2-7(6-2*2)=24-14=10

7) a(2b+5c)-4b(a-3c)=?

a= -3

b=5

c= -4

-3*(2*5+5*(-4))-4*5(-3-3*(-4)= -150

8) 4(3-m)+2(n+1)-3(5-k)-11=?

m=7

n=4

k=8

4*(3-7)+2*(4+1)-3(5-8)-11= -8

9) (4-x)(2y+1)-(3y-2)(4x*3)-35=?

x=6

y=0

(4-6)*(2*0+1)-(3*0-2)*(4*6*3)-35=107

10) (2a-3b-4c)(c+2b-3a)=?

a= -3

b=4

c= -5

(2*(-3)-3*4-4*(-5))*(-5+2*4-3*(-3))=24

1) a³*a⁵=a⁸

2) b⁷*b²=b⁹

3) (-m²)*m⁴= -m⁶

4) (-x²)*(-x⁶)=x⁸

5) y⁵*(-y⁶)= -y¹¹

6) c²*c⁵*c⁴=c¹¹

7) pⁿ*p²=pⁿ⁺²

8) a^m*a⁴=a^m+4

1) (x+2)*5=5x+10

2) 6*(3y-4)=18y-24

3) (2m+3n)*7=14m+21n

4) c*(2a+5b)=2ac+5bc

5) -4a(3b-2a)= -12sb+8a²

6) (-5x+3y)*2x= -10x²+6xy

7) (3a-4b+5c)*(-2)= -6a+8b-10c

8) x³(x²+x-2)=x⁵+x⁴-2x³

9) (3y²+4y-1)*(-5y⁶)= -15y⁸-20y⁷+5y⁶

1) (x+2)(x-3)=x²-x-6

2) (5x+1)(2x+4)=10x²+22x+4

3) (3b+2)(4-b)= -3b²+10b+8

4) (2y-5)(4y-3)=8y²-26y+15

5) (3a+4)(2a-3)=6a²-a-12

6) (7z-3)(5z-2)=35z²-29z+6

7) (2-4x)(1-3x)=12x²-10x+2

8) (3-2x)(5x+1)= -10x²+13x+3

9) (4b-5c)(3b+4c)= 12b²+bc-20c²

1) (a³)²=a⁶

2) (x²)⁴=x⁸

3) (-y⁴)³= -y¹²

4) (-x⁵)⁴=x²⁰

5) (-c⁸)⁵= -c⁴⁰

6) (x³)⁷=x²¹

7) (-y¹⁵)³= -y⁴⁵

8) (b⁶)²=b¹²

9) (z³)ⁿ=z³ⁿ

10) (y^k)⁵=y^5k

1) 5b:b=5

2) 6a:(-6)= -a

3) (-3x):(-x)=3

4) 20z:5z=4z²

5) 6mn:3n=2mn²

6) 8ab:4b=2ab²

7) 15xy:(-3x)= -5y

8) 9abc:6bc=1.5ab²c²

1) (m+n)²=m²+2mn+n²

2) (p-q)²=p²-2pq+q²

3) (c-d)²=c²-2cd+d²

4) (2+a)²=4+4a+a²

5) (3-b)²=9-6b+b²

6) (x+5)²=x²+10x+25

7) (x+1)²=x²+2x+1

8) (3a-b)²=9a²-6ab+b²

9) (5z+t)²=25z²+10zt+t²

10) (a-4)²=a²-8a+16

1) (2a+5b)²=4a²+20ab+25b²

2) (7y-3x)²=49y²-42yx+9x²

3) (2.5y+5x)²=6.25y²+25xy+25x²

4) (5k-7n)²=25k²-70kn+49n²

5) (8ab-3b)=64a²b²-48ab²+9b²

6) (4a+10ax)²=16a²+80a²x+100a²x²

1) (x+y)³=x³+3x²y+3xy²+y³

2) (a-b)³=a³-3a²b+3ab²-b³

3) (p+q)³=p³+3p²q+3pq²+q³

4) (2+a)³=8+6a²+12a+a³

5) (3-m)³=27-27m+9m²-m³

6) (x-2)³=x³-6x²+12x-8

7) (y-3)³=y³-9y²+27y-27

8) (a+2b)³=a³+6a²b+12ab²+8b³

1) ax+bx+cx=x*(a+b+c)

2) -ax+bx+cx= -x*(a-b-c)

3) a³-2a²-a=a*(a²-2a-1)

4) m⁴+3m³-m²=m²(m²+3m-1)

5) -2a-ax+ay= -a*(2+x-y)

6) 5x²-10xy+5y²=5*(x-y)²

7) 5x-15xy+10ax=5x*(1-3y+2a)

8) 3ab+9ac-12ad=3a*(b+3c-4d)

9) 4a²b+a²b²-ab=ab*(4a+ab-1)

10) 6a³x-a²x-a³b³=a²*(6ax-x-ab³)

1) a(x+y)+b(x+y)=(a+b)*(x+y)

2) x(a+3)-y(a+3)=(x-y)*(a+3)

3) a(x-4)+b(x-4)=(a+b)*(x-4)

4) m(k+1)-n(k+1)=(m-n)*(k+1)

5) 3a(a-b)-2b(a-b)=(3a-2b)*(a-b)

6) 5x(y+z)-4y(y+z)=(5x-4y)*(y+z)

1) 25-x²=(5-x)*(5+x)

2) c²-36=(c-6)*(c+6)

3) a²-1=(a-1)*(a+1)

4) 1-m²=(1-m)*(1+m)

5) 4x²-9=(2x-3)*(2x+3)

6) m²-4n²=(m-2n)*(m+2n)

1) a²+2ab+b²=(a+b)²

2) a²-2ab+b²=(a-b)²

3) a²+6a+9=(a+3)²

4) a²-6a+9=(a-3)²

5) 2cd+d²+c²=(d+c)²

6) -2pq+p²+q²=(p-q)²

7) m²+n²-2mn=(m-n)²

8) x²+2x+1=(x+1)²

9) x²-2x+1=(x-1)²

1) p³+q³=(p+q)(p²-pq+q²)

2) p³-q³=(p-q)(p²+pq+q²)

3) a³+8=(a+2)(a²-2a+4)

4) b³-27=(b-3)(b²+3b+9)

5) y³+1=(y+1)(y²-y+1)

6) x³-8=(x-2)(x²+2x+4)

7) p³-1=(p-1)(p²+p+1)

8) m³+64=(m+4)(m²-4m+16)

9) 1-q³=(1-q)(1+q+q²)

1) x²+(m+n)x+mn=x²+mx+nx+mn

2) x²-(m+n)x+mn=x²-mx-nx+mn

3) x²-(a+2)x+2a=x²-ax-2x+2a

4) x²+(a+3)x+3a=x²+ax+3x+3a

5) x²-(a+5)x+5a=x²-ax-5x+5a

6) x²-(m-n)x-mn=x²-mx+nx-mn

7) x²+8x+15=(x+5)*(x+3)

8) x+7x+10=(x+5)*(x+2)

9) x²+6x+8=(x+4)*(x+2)

1) 7m²-7=7*(m-1)*(m+1)

2) x³-x=x*(x-1)*(x+1)

3) 5a³-5a=5a*(a-1)*(a+1)

4) a³b-ab³=ab*(a-b)*(a+b)

5) 3m³-3mn²=3m*(m-n)*(m+n)

6) 7a²-28b²=7(a-2b)*(a+2b)

7) 20x²-45y²=5*(2x-3y)*(2x+3y)

8) 75b²-48c²=3*(5b-4c)*(5b+4c)

9)3x³y-27xy³=3xy*(x-3y)*(x+3y)

We are cooking English breakfast!

Participants
Միջին դպրոցի սովորողներ

The Process
Սովորողների հետ ընտրում ենք ճաշատեսակը,որ պետք է պատրաստենք , ճշտում ենք բաղադրատոմսը, պատրաստում ենք միասին։

Purpose
Բառապաշարի հարստացում
Անկաշկանդ արտահայտվելու կարողություն։
Սովորողների մոտ ձևավորել հանդուրժողականություն, միասին աշխատելու կարողություն։
Սովորողները պետք է նկարագրեն իրենց կատարած գործողությունը։
Խոսքի գրագետ կազմակերպում։
Արդյունք

In learners’ blogs
Բաղադրությունը

4-6 ձու, 2 կտոր հաց, կարագ, թարմ բանջարեղեն՝ ըստ ճաշակի

Method of preparation
Թավայի մեջ հալեցնում ու տաքացնում ենք կարագը, 2 կողմից կարմրացնում ենք բեկոնը, հետո նույն կարագի մեջ ձվից պատրաստում ենք ակնիկ (глазунья): Հացից տոստ ենք պատրաստում, և նախաճաշը պատրաստ է: Բարի ախորժակ 🙂

Today we are going to cook shawarma for breakfast. We know, that shawarma is not very easy to make, but today for the project we are going to make it. We like shawarma very much. We’ll be using many different ingredients. We’ll be recording the entire process as well.

Ingredients.

Vegetables,spices,cucumber,tomato,sauce,lavash, ketchup,meat

The process is not very difficult, we fried the meat from the beginning and put it to cook. Then we cut the potatoes and put them so that they could be cooked as well. While they were cooking, we did not waste time preparing the other spices. We cut carrots, tomatoes, cucumbers and onions one by one. While we were doing this, the meat and potatoes stopped cooking. We spread the spices on the lavash, filled the meat and the other ingredients and covered it with the same lavash. The result was very inspiring, because there was a fear that something would go wrong, but we still had a very interesting day ,so then we ate our handmade food.

Participants – Middle school students

The aim – To reveal student’s talents, encourage them to show their skills and abilities.

The process – Students start explaining what they can do, while the rest of the group is listening very attentively trying to guess what is that super skill. After guessing the participant shows his/her talent in front of his/her classmates.

The result – Exciting emotions, new talents and posts on the blogs

“Everyone has talent. What’s rare is the courage to follow it to the dark places where it leads.”

— Erica Jong

Talent is a characteristic of a person that distinguishes him from others. Everyone has a talent that the other does not have, each one is unique in body. One can dance and sing beautifully, the other can not do that, but can be a specialist in sports and culture. I think that my talent is programming: of course,I’m learning programming for about 1-2 years,but I’m sure that I can create a site,or programm better than other,who don’t know programming enough. Programming is one of the required and valued jobs in the world. So,people think that programming is one of the hardest jobs in the world,but it is not so hard. If child or human wants to learn,study programm,he can study it very easily,but if human think that he can’t, because it’s very hard nothing will work for him. Everyone have a chance,to learn programm,It is a strong desire,the important is your wish. Programming is job for future!

I can illustrate it in the class,I can create a site very easily.

Չորեքշաբթի օրը մենք գնացել էինք ճամփորդության դեպի Ռազմագիտական թանգարան։ Ռազմագիտական թանգարանը գտնվում է Հաղթանակի զբոսայգում՝Մայր Հայաստան արձանի ներքևում։ Մենք ավտոբուսով եկանք մինչև զբոսայգի,և դրանից հետո շարունակեցինք ոտքով։ Հաղթանակի զբոսայգին,ինքը Մոնումենտը,շատ հին զբոսայգի էր,որտեղ կային հին ատրակցիոններ երեխաների համար։ Այդ տեղով անցնելիս ես ինձ զգացի,ինչպես մանուկ հասակում։ Հիշեցի ,թե ինչպես էի գալի այստեղ և իմ ամենասիրած ատրակցիոնները նստում։ Ես շատ էի սիրում այս զբոսայգին։ Զբոսայգուց հետո մենք դուրս եկանք արձանի մոտ։ Արձանը նվիրված է ԽՍՀՄ-ի հաղթանակին Ֆաշիստական,Նացիստական Գերմանիայի հանդեպ։

Արձանը 51 մետր է,Երևանի գրեթե ամեն կետից երևում է։ Մինչև 1961 թվականը այդտեղ եղել է Իոսիֆ Ստալինի արձանը,որը այդ թվականին հանվել է և վեց տարի անց այս արձանն է կանգնեցվել Արա Հարությունյանի նախաձեռնությամբ։ Արձանի մոտ կայնի շատ ռազմական տեխնիկաներ՝Իսկանդերներ,Տանկեր,Հռթիրային համակարգեր,իհարկե բոլորն էլ ցուցադրման համար,և ոչ իրական։

Միքիչ զբոսնելով արձանի շուրջ և ուսումնասիրելով տեխնիկաները մենք անցանք ներս՝ թանգարան։ Թանգարանը բավականին մեծ էր ,երկու հարկանի էր։ Սկզբից մեզ պատմեցին արձանի մասին,նրա պատմությունը,նրա հեղինակների մասին։

Երկրորդ հարթակում մեզ ծանոթացրեցին Առաջին Արցախյան պատերազմի կռվածների անձնական իրերը և պարագաները։ Այնտեղ կային զոհված տղաների,ազատամարտիկների նկարներ,անձնագրեր։ Մեզ պատմեցին Արցախյան պատերազմների մասին և մենք կատարեցինք որոշակի համեմատություն։ Առաջին Արցախյան պատերազմը հայոց պատմության ամենափայլուն հաղթանակներից մեկն է։ Առաջին Արցախյան պատերազմը սկսվել է 1990-ական թվականներին,Կոռնիձորի համայնքի շրջաններում,երբ թշնամիները որոշել են աննկատելի սկսել և հարձակվել գյուղի վրա։ Հայկական բանակը դեռ կազմավորված չէր։ Գտնվեց միայն մեկ մարդ,ով կարողացավ մեկ օրում միավորել 1500-անոց բրիգադներ,խմբեր,որոնք մեկնեցին սահմաններ։ Դա Վազգեն Սարգսյանն էր,ՀՀ-ի առաջին վարչապետը,ԵԿՄ հավերժ նախագահը և իհարկե բանակի հիմնադիրը։ Մեզ ցույց տվեցին ՀՀ-ի արժանի,պատվավոր ազգային հերոսներին,ովքեր ստացել են այդ մեդալները իրենց հերոսագործության համար։

Կանայք նույնպես իրենց դերն են ունեցել պատերազմում։ Իհարկե մեծ մասը եղել է բուժքույր և օգնել է վիրավոր տղաներին,բայց մեկտեղ եղել են զինվորներ,կարողացել են կրակել զենքից։ Մեզ պատմեցին մի կնոջ մասին,ով կարողացել է սպանել այն ադրբեջանցուն,ով սպանել էր իր ամուսնուն։ Նաև մեզ պատմեցինք <<Սպիտակ աղվես>> մականունով կնոջ մասին,ով եղել է այնքան խորամանկ,որ կարողացել է լուծումներ գտնել ամենադժվար պահերին։

Մեզ ցույց տվեցին Շուշիի ազատամարտը,որը պատկերված էր դիարամի տեսքով։ Մենք կարողանում էինք տեսնել ամեն բան։ Այնտեղ էր նշանավոր 442 տանկը,որն առաջինն էր հարվածել Շուշի բերդաքաղաքին։ Բացի Շուշիից մենք նաև տեսանք Կոռնիձորի,Լաչինի կռիվները,մարտերը։ Իհարկե,մենք էլ ունեցանք պարտություններ։ Այնտեղ մենք նաև տեսանք առաջին թուրքական դրոշը,որը ծածանվում էր Շուշիի Սուրբ Ղազանչեցոց եկեղուցու գմբեթին մինչև հայերի գալը։

Մենք կորցրեցինք Գետաշեն,Արծվաշեն գյուղերը,որոնք դեր ունեին պատերազմի մեջ։ Այս թանգարանում մենք կարողացանք ավելի մոտիկից տեսնել և պատկերացում կազմել,թե ինչպիսի ոգի,ինչպիսի <<դուխ>> են ունեցել և ունեն հայերը,հայ քաջարի մարտիկները։ Այս ցուցադրումը վառ պատկերում է մեր թշնամիները սարսափին՝հային,հայ զինվորին ու գիտնականին։ Մենք ունենք դարավոր պատմություն,դարավոր թշնամիներ,որոնք դեմ են մեր անկախությանը,ազատությանը և մեր կրոնին։ Նենգ ու դավադիր թշնամին տարիներով փորձում է գրավել մեզ,նվստացնել մեզ,բայց չի գիտակցում,որ ավելի վատ է անում իր համար։ Հայի ոգին միշտ անպարտ և կայուն է եղել,թե պատերազմի ժամանակ,թե նրանից հեռու։ 44-օրյա պատերազմը հստակ ցույց տվեց,որ Հայաստանը պայքարում էր երեք հզոր պետությունների դեմ։ Թշնամիներին բոլրոր կողմերից օգնում էին ,ձեռք էին մեկնում,բայց Հայաստանին ոչ մեկը չգտնվեց ձեռք մեկնի։ Հայաստանը,սակայն չընկճվեց և իր ամբողջ ուժը ներդնելով կարողացավ ապացուցել,որ նրան օգնելու բան պետք չէ,նա կարող է միայնակ դիմադրել 3 հակառակորդի,որոնք իրենից ուժեղ են մի քանի տասնյակ անգամ։

Փառք և պատիվ մեր Հայ զինվորներին։ Նրանց գործը անմահ է։ Մենք պարտվել ենք մարտի դաշտում,բայց մենք չենք պարտվել պատերազմը։

Թանգարանից հետո մենք քայլելով իջանք դեպի Կասկադ։ Կասկադն էլ հաղթահարելուց հետո մենք դադար վերցրեցինք և նստեցինք Պոնչիկանոց։ Շատ հետաքրքիր ու հագեցած օր ունեցանք և ես շատ գոհ մնացի։ Միշտ ցանկացել եմ այդպիսի վայրեր գնալ,ուսումնասիրել և վերհիշել մեր պատմությունը։

Տպավորություններ՝

Ես միշտ էլ ցանկացել եմ լինել այդպիսի թանգարանում։ Ես շատ եմ սիրում ուսւոմնասիրել մեր պատմության գլխավոր էջերը,որոնցից մեկը դա պատերազմն է,հաղթանակը և կամքի ուժը։ Այս թանգարանը ինձ հնարավորություն ընձեռեց,որպեսզի ավելի լավ ճանաչեմ մեր հայ հերոս քաջարիներին,կին հերոսներ,պատվավոր ազգային հերոսներին,և ընդհանուր պատկերացում կազմել պատերազմական դրության մասին։ Ես ինքս ընդգրկված եմ Պատանի Երկրապահի շարքերը,որը նույնպես գիտելիք է պահանջում։ Թանգարանում ցուցադրված էին բազում հերոսների նկարներ,ազգային հերոսների,Արցախի ազգային հերոսների նկարներ,որոնց նայելով իմ մեջ արթնանում էր այդ վրեժխնդրության ուժը և զգացմունքը։ Թանգարանում պահպանված էին բազում հուշեր,որոնք հիշեցնում էին մեզ պատերազմի մասին։ Ինձ շատ դուր եկավ,և ես շատ կուզենամ մյուս անգամ այցելել այստեղ և ծանոթանալ ավելի շատ,որովհետև Հայոց պատմություն,մշակույթ,ու թշնամուդ իմանալը ամենաուժեղ միջոցն է հաղթելու։

Այսօր ընտրության դասաժամին,մեզ էին միացել քոլեջի ուսանող Թամարան,և 6-երորդ դասարանցիներ։ Մենք շատ հետաքրքրիր ժամանակ անցկացրեցինք։ Մաթեմատիկայի ժամին մենք հաճախ խնդիրներ ենք կազմում և փորձում լուծել Quizizz & Learningapps ծրագրերով։ Այսօրվա դասը հիմնված էր այդ կայքերի վրա։ Մենք այն սովորել ենք և պետք է մեր փորձը փոխանցենք չիմացողներին։ Բաժանվելով խմբերի մենք սկսեցինք ամեն մի բան բացատրել և օգնել խաղի ստեղծման համար։ Մի խումբ անում էր Learningapps-ով ,մյուս խումբը Quizizz-ով։

Թամարան քոլեջի ուսանող էր,ով եկել էր մեր դասին մասնակցելու և կայքը ուսումնասիրելու համար։ Կայքը ինքն իրենով դժվար չի,դրա համար էլ մենք շուտ ավարտեցինք տեսական մասը և անցանք գործնականին։ Գործնականի համար պետք էի պատրաստեինք խաղ,որը հիմնված լիներ ցանկացած ոլորտի վրա։ Մենք ընտրեցինք աշխարհագրությունը և կազմեցինք հարցաշար,որը կազմված էր հարցի տարբեր տեսակներից։

Կարող եք անցնել մեր պատրաստած հարցերը.

Աշխարհագրական խաղ

Արտակարգ իրավիճակներին ժամանակ արագ արձագանքման հեռախոսահամարներ.

101 — Հրշեջ ծառայություն

102 — Ոստիկանություն

103 — Շտապ օգնություն

104 — Գազի վթարային ծառայություն

911 — ԱԻՆ

Այսօր` հունվարի 10-ին, ճամբարի առաջին օրն էր։ Մեր ջոկատը ընկեր Հասմիկի հետ որոշեց հետագա մեր ճամփորդությունները։ Մենք ուսումնասիրեցին տարբեր թանգարաններ,որոնք կցանկանայինք այցելել և քվեարկության շնորհիվ ընտրեցինք լավագույնը և ամենահետաքրքիրը։ Որոշեցինք,որ չորեքշաբթի օրը ոտքով ճամփորդելու ենք Հաղթանակի զբոսայգի` Ռազմական թանգարան, որպեսզի ուսումնասիրենք տարբեր տեսակի զենքերը և զինամթերքները։ Ուրբաթ օրը որոշեցինք,որ գնալու ենք Սահադաշտ,որը գտնվում է Աբովյան փողոցում։ Նաև քննարկեցինք մեր հետագա անելիքները և ճամփորդությունները դեպի Արատես,Գյումրի և այլ շրջաններ։

Այսօր մենք ունեցանք երգ և ֆիզիկա առարկաները։ Ֆիզիկայի դասաժամին մենք ուսումնասիրեցինք մեր հետագա նախագծերը,պրոեկտները,որոնք իրականացնելու ենք հաջորդ ուսումնական շրջանում։ Մենք վերհիշեցինք մեր անցած թեմաները և հետաքրքիր փորձեր արեցինք։ Երգի դասին մենք երգեցինք մեր ազգային երգերը, պարերգերը։ Այսօր մենք ունեցանք հետաքրքիր,հագեցած օր։

Դասի հղումը, Իրանի բնակչությունը

1․ Քարտեզի վրա նշել Իրանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Ամբողջ աշխարհի մասշտաբով

Արևմտյան Ասիայի մասշտաբով

Ափերը ողողող ջրային ավազաններ

Հյուսիսից — Կասպից ծով

Հարավ-արևմուտք — Պարսից ծոց

Հարավ — Օմանի ծոց

Հարավ-արևելք — Արաբական ծով

2․ Բնութագրեք Իրանի աշխարհագրական դիրքը:

Իրանի աշխարհագրական դիրքը բազմազան է։ Լեռնային տարածքները զբաղեցնում են երկրի մոտ 1/3 մասը, մեծ տեղ են զբաղեցնում Իրանական բարձրավանդակը, արևմուտքից՝ Հայկական լեռնաշխարհի մի մեծ մասը, նաև Զագրոսի և հարավից Մեկրանի լեռները։ Իրանի տարածքի մոտ 11 %-ը անտառային է։ Իրանը բաժանված է երկու մեծ դաշտավայրերի՝մերձկասպյան և կենտրոնական դաշտավայրի։ Հարուստ է մարգագտեիններով,որոնք տարածված են ափամերձ շրջաններում։ Իրանի ամբողջ հյուսիսային հատվածը ընկած է մերձարևադարձային գոտում,իսկ հարավային տարածքներից ՝ Պարսից ծոցի և Օմանի ծոցի շրջանները ընկած են արևադարձային գոտում։ Դա է պատճառը,որ այստեղ այդքան էլ շատ չեն տեղումները տարեկան հաշվարկով և դա է պատճառ դառնում գյուղատնտեսության ոչ շատ զարգացվածությանը։ Իրանը հարևան է 7 պետության հետ՝ Թուրքիայի, Հայաստանի, Ադրբեջանի, Իրաքի, Թուրքմենստանի, Աֆղանստանի և Պակիստանի հետ։ Կլիման ափամերձ շրջաններում համեմատաբար բարենպաստ է բուսաբուծության, անասնապահության համար։ Իրանի աշխարհագրական դիրքը հարուստ է գունավոր մետաղներով,որոնցից են քրոմը,պղինձը,կապարը, շինանյութից՝մարգարիտը,իսկ վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունից՝ նավթը,բնական գազը։ Նավթը և բնական գազը առաջատար ճյուղերն են և տարեկան մեծ եկամուտներ են բերում Իրանին։ Նավթի կեսից շատը ներմուծվում է տարբեր երկրներ։ Իրանը 4 տեղն է զբաղեցնում նավթի պաշարներով,և 1-ը բնական գազի պաշարներով։ Իրանի աշխարհագրական դիրքը ամենահներից է,և ունի հին քաղաքակրթություն և պատմություն։ Իրանը լավ կապեր ունի Մերձավոր Արևելքի, Կենտրոնական Ասիայի, Եվրոպայի հետ։ Բայց հարևան Աֆղանստանի, Պակիստանի, Թուրքիայի ոչ ստանդարտ ներքին քաղաքական խնդիրների պատճառով ճանապարհորդության և հարաբերությունների կարգավորման հնարավորությունների պակաս է զգացվել։ Հարևան Իրաքի, Աֆղանստանի քաղաքացիական պատերազմի պատճառով արտագաղթը այդ պետություններ նվազել է։ Իրանի կարևորագույն ճյուղը դա արդյունաբերությունն է։ Իրանի աշխարհագրական դիրքը ամենաբարենպաստներից է օդային և ցամաքային ճանապարհների համար,որովհետև Իրանը գտնվում է Կենտրոնական Ասիայի և Արևմտյան Ասիայի,Եվրոպայի մեջտեղում։ Դա մեծ հնարավորութուններ է ընձեռում Իրանին,քանի,որ բոլոր օդային,ցամաքային ճանապարհորդությունները անցնում են Իրանով։ Դա ամեն տարի մեծ եկամուտներ է բերում Իրանին։ Իրանի ափերը ողողում են Պարսից ծոցը, Օմանի ծոցը և Կասպից ծովերի ջրերը։

3․ Ի՞նչ դեր ունի Իրանը հվ-արմ Ասիայում:

Հարավ-արևմտյան Ասիայում ունի մեծ կապեր տարբեր երկրների հետ։ Քանի,որ Իրանը համարվում է Հարավ-արևմտյան Ասիայի ամենաբազմազգ, բազմակրոն, ամենամեծ բնակչության և տարածքով երկիր, գաղտնիք ,չէ,որ կունենա ընդհանուր հարաբերական կապեր Մերձավոր Արևելքի և Կենտրոնական Ասիայի հետ։ Իրանը ունի դեր վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության էքսպորտի,շինանյութերի էսպորտի,նաև մշակաբույսերի,ձկնեղենի,թեթև և քիմիական արդյունաբերության պաշարների արտահանմամբ և ներմուծմամբ։ Իրանի գտնվում է 3 մեծ ջրային ավազանների կենտրոնում՝ Պարսից և Օմանի ծոցերի, Կասպից ծովի կենտրոնում։ Այդ ջրերը հարուստ են ձկնեղենի տեսակներով՝ առանձնապես թառափով։ Նաև հարուստ են տարբեր քիմիական արդյունաբերության պաշարներով,որոնցից են մարգարիտը և տարբեր այլ բույսերը։ Հարավ-արևմտյան Ասիայում ունի ընդհանուր բարեկամական կապեր Արաբական երկիր՝ Սաուդյան Արաբիայի, Օմանի, Կատարի, Քուվեյթի, Իրաքի,իսկ Կենտրոնական Ասիայի՝ Թուրքմենստանի, Աֆղանստանի հետ։ Ամենաշատը արտահանում և ներմուծվում են վառելիքաէներգետիկ նյութերը՝ նավթը,բնական գազը, թեթև և քիմիական արդյունաբերությունից, նաև շինարարությունից արտահանվում և ներմուծվում են գունավոր, սև մետաղներ, որոնցից են քրոմը, պղինձը, կապարը, սնդիկը և այլն․․․։ Զարգացած է նաև մշակվող բույսերի արդյունաբերությունը՝բամբակի,բրինձի։ Բրինձը աճեցվում է միմիայն մերձկասպյան շրջանում։ Գյուղատնտեսության գլխավոր ճյուղը դա հացահատիկի մշակումն է։ Մշակվում են ցորեն, գարի, բրինձ, եգիպտացորեն։ Բոլոր այդ մթերքները ներմուծվում են հարևան պետություններ։ Զարգացած հարաբերությունների հիմքում է ընկած նաև երկրների կրոնի դավանումը։ Իրանի Հարավ-արևմտյան երկրների Իսլամ դավանող ամենամեծ պետությունն է։ Սակայն իրանցիների 91%-ը դավանում են շիա ուղղությունը,որն տարածաշրջանում ընդունված է երկու երկրներում՝ Իրանում և Ադրբեջանում։ Մյուս երկրները դավանում են սունի ուղղությունը։ Իրանը բազմազգ և բազմակրոն պետությունն է։ Այնտեղ ,ինչպես ապրում են քրիստոնյաներ,այդպես էլ հրեաներ, ասորիներ, հույներ և այլ կրոնի մարդիկ։ Իրանը ունի լավ և մեծ դեր Հարավ-արևմտյան Ասիայում,բայց այդ սահմաններից դուրս կան լարված հարաբերություններ գերտերությունների հետ։ Միացյալ Նահանգների հետ վերջին 20 տարում հարաբերությունները միմիայն վատթարանում են ատոմակայանների պատճառով։ Քանի,որ Իրանը մեծ պետություն է,ապա պաշտպանվելու համար ցանկանում է ստեղծել ատոմային,միջուկային զենք,ինչպես դա արել են Իսրայելը և Հյուսիսայի Կորեան Ասիայի մյուս ծայրում։ Բայց համարելով դա վտանգավոր երևույթ Միացյալ Նահանգները շատ պատժամիջոցներ և սանկցիաներ են կիրառել Իրանի դեմ և շարունակում են կիրառել։ Այդպես այդ երկու ժողովրդները իրար ատում են։ Դա ընդամենը քաղաքավարական և քաղաքական խնդիրներ են։ Բայց, չնայած դրան, Իրանը ունի հզոր, կայուն և կանգուն բանակ, որն որոշ ժամանակ զերծ կպահի հետագա վտանգավոր քայլերից։

4․ Որո՞նք են Իրանի զարգացման նախադրյալները:

Իրանի զարգացման նախադրյալներից է ջրային ավազանների առկայությունը։ Իրանի ափերը հարավից ողողում են Պարսից և Օմանի ծոցերի ջրերը,իսկ հյուսիսից՝ Կասպից ծովի ջրերը։ Իրանի զարգացման նախադրյալ է վառելիքաէներգետիկ, քիմիական և թեթև արդյունաբերությունները։ Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունից զարգացած ճյուղերն են նավթի և բնական գազի արտահանումը,իսկ քիմիական արդյունաբերությունից՝ քրոմի, կապարի, պղինձի, մարգարիտի, սնդիկի,գունավոր և սև մետաղների արտահանումը և ներմուծումը։ Քիմիական արդյունաբերության գլխավոր ճյուղերից է ռետինե արդյունաբերությունը։ Այնտեղ պատրաստվող բոլոր ռետինե իրերը,սպասքը, կենցաղային հարմարանքները ներմուծվում են հարևան երկրներ։ Թեթեև արդյունաբերությունից զարգացած է գորգագործությունը։ Դա ամենահին և ամենազարգացած ճյուղերից մեկն է։ Զարգացած է նաև տուրիզմը։ Ամեն տարի շատ մարդիկ են այցելում այդ երկիրը և դա մեծ եկամուտներ է բերում։ Ամենամեծ զարգացման նախադրյալներից դա օդային և ցամաքային խաչմերուկն է։ Քանի,որ Իրանը գտնվում է Կենտրոնական, Հարավային Ասիայի և Արևմտյան,Մերձավոր Արևելքի մեջտեղում,դա մեծ եկամուտներ է բերում տնտեսությանը։ Այդ տարածաշրջանում անցնող բոլոր ավտոմոբիլային,երկաթուղային,օդային ճանապարհները,որոնք իրար են կապում տարբեր երկրներ,մեծ օգուտ և եկամուտ են բերում Իրանին, դրանցով անցնելու համար։ Իրանը ունի զարգացում տեխնոլոգիաների, սարքերի,կենցաղային հարմարանքների մեջ։ Իհարկե նոր-նոր է զարգանում,բայց արդեն ունի առաջընթաց,որն հետագայում կարող է դառնալ միջազգային շուկայի կարևոր ապրանքը։ Զարգացման նախադրյալներից է հզոր,կայուն բանակը։ Այն զբաղեցնում է 7 հորիզոնականը ըստ ուժի ամբողջ աշխարհում։ Զարգացման նախադրյալ է նաև Մերձավոր Արևելքի երկրների,Կենտրոնական և Հարավային Ասիայի երկրների հետ փոխհարաբերությունները,որոնք ամեն տարի մեծ եկամուտներ են բերում։ Քանի,որ Իրանը ունի սահման Հայաստանի հետ և ունի լավ հարաբերություններ ՀՀ-ի հետ,գաղտնքի,չէ,որ հենց ՀՀ-ն է ծառայում ,որպես միջանցք դեպի Եվրոպա,դեպի հյուսիս։ Դրա համար 2020 թվականի պատերազմից հետո կիրառվող սանկցիաները միջանցքի համար Հայաստանի դեմ, մերժվում են Իրանի կողմից,ոչովհետև նրա համար այդ միջանցքը, Սյունիքի 36 կմ-անոց ճանապարհը ելք է դեպի Եվրոպա։ Եթե Հայաստանի հետ չունենար այսպիսի կապեր,ապա չէր պաշտպանի Հայաստանի շահերը,այլընտրանք կգտներ Թուրքիայով դեպի Եվրոպա։ Իրանի զարգացման նախադրյալն է հացահատիկի,բուսաբուծության ճյուղը։ Այնտեղ են աճեցվում մեծ քանակի եգիպտացորեն, բրինձ, շաքար, ցորեն, գարի,որոնք հետո ներմուծվում են։ Իրանի զարգացման նախադրյալն է բամբակագործությունը, գորգագործությւոնը, որն նույնպես տարածված է տարածաշրջանում։ Իրանի ունի ձկնեղենի մեծ պաշարներ և բազմազանություն,որն ներմուծվում է,ինչպես Հայաստան,այդպես էլ Եվրոպական,Ասիական երկրներ։ Իրանի ներքին քաղաքականությունը ուղղված է ատոմային,միջուկային զենքի ստեղծմանը,որն իհարկե պատժամիջոցներ է ստանում ԱՄՆ-ի, Չինաստանի կողմից։ Իրանը իր դերն ունի նաև Աֆրիկական մի շարք երկրներում։ Իրանական քաղաքավարությունը ուղղված է կարգավորել հարևան պետությունների հետ հարաբերությունները,բայց վերջիներս սուր և տեղ-տեղ սխալ սանկցիաների և հայտարարությունների պատճառով ,կարգավորումները վերածվում են լարված պայքարի,բայց ոչ պատերազմական։ Վերջին ամիսներին Մեղրիի միջանցքի հարցի շուրջ, Ադրբեջանի շատ սուր հայտարարությունից հետո Իրանը նույնպիսի հստակ և ուժեղ հայտարարություններ է մղել դեպի Ադրբեջան,ստիպելով վերջինիս վերանայել իրավիճակի սրուցումը։