Որովայնային տիֆը և պարատիֆը հարուցվում են Սալմոնելլա բակտերիայի երկու տարբեր տեսակներով՝ համապատասխանաբար Salmonella typhi և Salmonella paratyphi: Վարակի աղբյուր է հանդիսանում միայն հիվանդ կամ բակտերիակիր մարդը, որի օրգանիզմից հարուցիչներն արտազատվում են արտաքին միջավայր արտաթորանքներով, մեզով և թքով:
Որովայնային տիֆը և պարատիֆը գլխավորապես տարածված են աշխարհի այն տարածաշրջաններում, որտեղ առկա է վատ սանիտարահիգիենիկ վիճակ և մաքուր ջրի սահմանափակ մատչելիություն, մասնավորապես՝ Հնդկաստանում, Աֆրիկայում, Ասիայում, Հարավային և Կենտրոնական Ամերիկայում և Միջին Արևելքում:
Այն երկու հիվանդություններն ընթանում են ընդհանուր թունավորումով (ինտոքսիկացիա) և գլխավորապես զստաղիքի (բարակ աղիքների) ախտահարման երևույթներով:
Տիֆը լինում են փչացած,հին և թունավորված ուտելիքի վրա,որն ուտելով մարդը կարող է սուր հիվանդությունով տառապել։
Վարաքը
Մարդկանց մեծ մասը որովայնային տիֆով և պարատիֆով հիվանդանում են վարակված ջրի և սննդի միջոցով:
Այս երկու վարակները կարող են տարածվել նաև վարակված մեզի և կղանքի, սեռական հարաբերության, ինչպես նաև վարակված մակերևույթների հետ շփվելիս (օրինակ՝ ծորակներ, զուգարաններ, խաղալիքներ, տակդիրներ և այլն):
Ախտահանիչ նյութերի ազդեցության տակ որովայնային տիֆի և պարատիֆի հարուցիչները ոչնչանում են 30-40 րոպեի ընթացքում։
Մարդկանց մեծ մասը որովայնային տիֆով և պարատիֆով հիվանդանում են վարակված ջրի և սննդի միջոցով։
Պարատիֆն ու որովնային տիֆն ունեն նույն աշխատանքները,բայց պարատիֆն ավելի հեշտ է ու մեղմ է ընթանում։Երկու դեպքերում էլ վարակը գանգատները զարգանում են արագ,առաջանում են վարակվելուց 1-3 շաբաթ անց։
Ախտանիշներ
Ջերմաստիճանի բարձրցում,տենդ
Գլխացավ
Որովայնային ցավեր
Փորլուծություն
Ստամոքսի փքվածություն
Որովայնի,կրծքավանդակի վրա վարդացան
Մարմնի կշիռի կորուստ
Շշմածություն
ՆԱԵՎ այսպիսի ախտանիշներ
Աղիքային արյունահոսություն
Աղիքի թափակածում
Բուժում՝
Չբուժվելու դեպքում պարատիֆը կարող է կյանքին սպառնալ։Բուժումը ներառում է առատ ջուր,լավ սննունդ,հեղուկներ կամ ռեհիդրացիոն ըմպելիքներ,որոնք կօգնեն հիվանդությանը։Ինչպես նաև բժիշկի հակաբիոտիկների նշանակումը և ընդունումը։
Թարգմանական կայքից օգտնվել եմ, ռուսական կայք
Ես թարգմանել եմ այս կայքերից ամենակարևոր գրվածները։
Դավիթ Մուրադյան 