Մինչ մարդկանց հետ հարաբերվելը և այդ հարաբերություններում ինքնարտահայտվելը, պետք է ճանաչենք ինքներս մեզ: «Մենք ոչինչ ենք առանց մյուսների»-ն  վատ արտահայտություն է:

Դժբախտություններն ու առաջացած խնդիրները մենք հակված ենք բացատրելու արտաքին աշխարհով: Եվ ինչքան շատ ենք աշխատում կարգավորել արտաքին հարաբերությունները, այնքան շատ են լինում հիասթափությունները:

Իրականում պատճառը միշտ մեր ներսում է: Մենք սովորաբար մտածում ենք. «Ես այդքան էլ լավը չեմ: Ես արժանի չեմ մյուսներին»: Բայց մենք չենք կարող լիարժեք հարաբերվել մյուսների հետ` վատ մտածելով մեր մասին:

Երբ մենք մեզ լիարժեք չենք զգում, փնտրում ենք մեկին, ով կօգնի մեզ, կդարձնի ավելի լավը: Եվ գտնում ենք մեզ նման թերի մեկին, ով  նույն փնտրտուքի մեջ է:  Իսկ երբ հանդիպում են երկու թերարժեք հոգիներ, նրանք արագ հոգնեցնում են իրար, և նրանց հարաբերությունները արդեն իսկ դատապարտված են:

Ճշմարիտ ուրախությունն այն է, երբ պարզապես ուրախ ես` առանց որևէ պատճառի: Շատ կարևոր է սովորել այսպիսի ուրախության զգացողություն ունենալ: Այսպիսի զգացողության հասնելու համար ճիգ անել պետք չէ. այն ինքն իրեն է գալիս: Մենք կարող ենք ուրախության զգացում ունենալ լոգանք ընդունելիս կամ ափսեները լվանալիս: Հենց որ մենք ի վիճակի լինենք այդպիսի ուրախություն ապրելու, ուրեմն կզգանք նաև ինքներս մեզ հետ լինելու հաճույքը: Բնությունը մեզ ուրախանալու համար ամեն ինչ տվել է: Մնում է գլախավորը` չվախենալ երջանիկ լինելուց:

Մենք կյանքում շատ բանից ենք զրկվում, երբ կծկվում,  կենտրոնանում ենք արտաքին հանգամանքների վրա` դրանց հաջողությամբ դիմակայելու համար: Եթե մենք վստահենք աշխարհին, վստահենք ինքներս   մեր կարողություններին, ապա ուրախության զգացումը մեզ չի լքի, ինչպիսի հանգամանքներում էլ որ հայտնվենք:

Նյութական աշխարհի` հողի, ծառի, կենդանիների հետ փոխազդեցության արդյունքում է միայն հնարավոր մեզ հետ, մեր ներաշխարհի հետ կապը չկորցնել: Փորձեք սիրով լցվել ծառի, ջրի նկատմամբ: Ասեք` Ծառ, ես քեզ սիրում եմ:

Դեպի ձեզ տանող մյուս ուղին շնչառական մեդիտացիաներն են: Ուղղակի կենտրոնացեք շնչելու և արտաշնչելու վրա` առանց ամբիցիաների և սպասելիքների, և դուք ուրախության զգացում կունենաք:

Երբ զգում եք  այս նախասկիզբ ճշմարիտ ուրախությունը, երբ ձեզ այս աշխարհի մի մասնիկն եք զգում, երբ բարեգթությունից ուղղակի ճաք եք տալիս, միայն այդ դեպքում  կարող եք հարաբերվել մարդկանց հետ, այդ դեպքում միայն մարդուն տալու բան կունենաք:

Երբ երկու բաց և երջանիկ մարդիկ հարաբերվում են, իսկույն երկուսի համար էլ բացվում է զարգանալու հնարավորություն: Այդ դեպքում է, որ երկուսն էլ աճում են իրենց հարաբերություններում, երբեք իրարից չեն հոգնում և բախումներ չեն ունենում:

Աճը միշտ չէ հեշտ ու հանգիստ տրվում, և հարաբերությունները առանց բախումների չեն լինում: Բայց եթե  երկուսի համար էլ բացվել է զարգանալու տարածություն, բոլոր խնդիրները հնարավոր է լուծել: Եվ հարաբերություններ հնարավոր են այնքան ժամանակ, քանի դեռ այդ տարածությունը կա:

Եթե քեզ շրջապատող աշխարհը սրտով ընկալես, ոչ թե մտքով, խնդիրներ քիչ կունենաս, և նույնիսկ մանրուքները քեզ ուրախություն կպատճառեն:

Հարաբերությունները փակուղի մտցնելու առաջին քայլն այն է, երբ մեկը մյուսին շնչահեղձ է անում  իր սիրով, հոգատարությամբ, ուշադրությամբ:

Եթե սկսել եք կասկածել`արդյո՞ք պետք է դա ձեզ, թե չէ, հիմնական կողմնորոշիչ բանը պետք է լինի այն, թե` դա ձեզ ուրախություն պարգևո՞ւմ է, թե՞ ոչ:

Եթե ձեր կողքին մարդ է, ով ոչ թե սրտով է ապրում, այլ ինտելեկտով, հնարավորություն տվեք նրան իր տարածքում զարգանալու, բայց ինքներդ պահպանեք ձեր  սեփական տարածությունը:

Եթե իրադրությունն արդեն ձեզ չի բավարարում, եթե ձեզ այլևս թույլ չեն տալիս զարգանալու, դա նշանակում է, որ գուցեև փոփոխություն կատարելու ժամանակն է:

Մեր հարաբերություններում մենք հաճախ կատարում ենք դարձ ի շրջանս յուր և դեմ ենք առնում նույն պատին, որովհետև չենք ուզում դեպի ներս նայել և տեսնել մեր սխալների պատճառը: Իսկ դա անելն անհրաժեշտ է, որքան էլ որ վախենում ենք մեր ունեցած հարաբերությունները կորցնելուց: Մինչև չհասկանանք մեր գժտությունների պատճառը, ուրախություն չի կարող լինել ոչ այդ, ոչ էլ մյուս հարաբերություններում:

Պետք է ընդմիշտ հիշել, որ ոչ մի անձ, ոչ մի հարաբերություն մեզ հավերժ չեն տրվում. դրանք մեզ տրվում են կոնկրետ ժամանակահատվածի համար` երբեմն  տարիներ, երբեմն` մի քանի ժամ:

Հասկանալու համար քո՞նն է այդ մարդը, թե՞ ոչ, պետք է մի կողմ դնել ավելորդ հույզերը: Սիրային հարաբերություններում կարևոր է ոչ միայն սիրտը, այլև միտքը. զգացողությունների և մտքի հավասարակշռություն է անհրաժեշտ:

Տղամարդու և կնոջ սիրային հարաբերությունների կարևորությունը շատ է չափազանցված: Ամուր կապի համար ավելի կարևոր է իրար նկատմամբ բարեհոգությունը:

Եզրակացություն․

Իրականում պատճառը միշտ մեր ներսում է: Մենք սովորաբար մտածում ենք. «Ես այդքան էլ լավը չեմ: Ես արժանի չեմ մյուսներին»: Բայց մենք չենք կարող լիարժեք հարաբերվել մյուսների հետ` վատ մտածելով մեր մասին:

Ես այս մտքի հետ համաձայն եմ,որովհետև ես էլ եմ այդպես եղել։ Իրականում պատճառը միշտ մեր ներսում է,մենք ենք մեզ թերագնահատում։ Ռինպոչեն շատ լավ հիշեցնում ,որ այդ խնդիրը միշտ մեզնում է և մենք ենք այդ խնդրի պատճառը։ Ես էլ եմ այդպես եղել,միշտ մտածել եմ ,որ արժանի չեմ ինչ-որ բանի,միշտ ինքս ինձ թերագնահատել եմ ,իմ մեջ դրել եմ այդ միտքը,որ ես երբեք չեմ կարող հասնել այդպիսի բանի։ Բայց մենք չենք կարող լիարժեք հարաբերվել մյուսների հետ՝վատ մտածելով մեր մասին։ Երբ մարդ իրեն շատ է ներշնչում,շատ է թերագնահատում,միշտ մտածում է,թե ինչի է արժանի,միշտ նախանձում է մյուսներին,մտքում ասելով,որ երբեք չի հասնի այդպիսի գագաթի։ Այո,մարդիկ կան,ովքեր մտածոււմ են,որ իրենք աշխարհի տիրակալն են,մարդիկ էլ կան մտածում են,որ իրենք էլ <<ծառա>>-ներն են,այսինքն գերիները,որոնք ոչնչի չեն արժանանա,և ոչնչի չեն հասնի։ Ես շատ մարդկանց եմ ճանաչում այդպիսի մտածմունքով և ես միշտ օգնում եմ հաղթահարել դա,որովհետև այդ մարդը կարող է հետագայում դառնալ լքված,վախկոտ մարդ,ում ոչ մեկ չի հարգի,նախ ,որպես մարդ,հետո արդեն գործընկեր կամ ընկեր։ Այդպիսի մարդիկ,մտածելով,որ իրենք երբեք ոչնչի չեն հասնի,իրենց մեջ գցում են այն փաստը,որ իրենք անօգուտ են,ու մյուսներին նայելով չեն կարող իրենց համեմատել վախից,որովհետև մտածում են միմիայն վատի բանի մասին։ Ես արդեն հաղթահարել եմ այդ դարդը,այսպես ասած,ու ես հիմա ինձ ավելի ազատ եմ զգում,որովհետև կարող եմ համեմատել,որովհետև այդ վախը իմ մեջից դուրս է եկել։ Ես էլ եմ իմ մասին վատ բան մտածել,միշտ ինձ ներշնչելով,որ երբեք ոչնչի չեմ հասնի,դա իմ կարծիքով կախված էր շրջապատից,որն միշտ իրենց գերագնահատում էր,իսկ ինձ թերագնահատում։ Բայց ,երբ ես տեխափոխվեցի,ձեռք բերեցի լրիվ ուրիշ բակ,շրջապատ,հսարակություն իմ աշխարհայացքը լիովին փոխվեց ու ես ինձ վերջապես զգացի ազատ,որովհետև էլ չեմ վախենում,էլ ինձ չեմ թերագնահատում։ Ամեն մարդ ինչ-որ բանով առանձնահատուկ է և առանձնանում է բոլորից։ Եթե մարդ այդպես է իր մասին կարծում,որ նա տկար է,անուղեղ,երբեք ոչնչի չի հասնի,նա իրականում աոչնչի չի հասնի։ Բայց կան մարդիկ,ովքեր հաղթահարել են դա,այդ գիծը,այդ փաստը,միտքը իրեն մեջից հանել են և դառել են այնպիսի մարդիկ,ում արդեն մյուսներն են նայում ու նախանձում,ասելով,որ երբեք չի դառնա այդպիսին։ Մարդ ունի անսահման երևակայություն,անսահման միտք։ Մարդիկ կլինեն ու կան,որոնք այդպես կմտածեն,բայց ցանկություն կունենան հաղթահարել դա ու իրենց մասին մտածել լավը,որ իրենք մյուսենրի նման են,ու իրենցից տկար ու վատը չեն։ Մարդ միշտ կարող է փոխել դա,եթե նա ունի ցանկություն։