Տևողությունը 10․10- 14․10 2022 թ․
Էլեկտրական հոսանքի ազդեցությունները կարող են լինել թույլ կամ ուժեղ, ունենալ իրենց քանակական բնութագիրը:
Էլեկտրական հոսանքը քանակապես բնութագրող ֆիզիկական մեծությունը կոչվում է հոսանքի ուժ: Հոսանքի ուժը ցույց է տալիս հաղորդիչի լայնական հատույթով մեկ վայրկյանի ընթացքում անցնող լիցքի քանակը: Եթե կամայական հավասար ժամանակներում հաղորդչի լայնական հատույթով անցնում են լիցքի նույն քանակը, ապա այդպիսի հոսանքն անվանում են հաստատուն հոսանք:
Հաստատուն հոսանքի ուժը նշանակում են “I” տառով: Հաստատուն հոսանքի ուժը դրական սկալյար մեծություն է, որը հավասար է հաղորդչի լայնական հատույթով հոսանքի ուղղությամբ t ժամանակում անցած q լիցքի հարաբերությանը այդ ժամանակին:
I=q/t
Միավորների միջազգային համակարգում հոսանքի ուժի միավորը կոչվում է ամպեր(Ա), ի պատիվ ֆրանսիացի ֆիզիկոս Անդրե Ամպերի (1775-1836թ.):
Հոսանքի ուժի միջոցով, եթե այն հայտնի է, կարելի է որոշել t ժամանակում հաղորդիչով անցնող լիցքի մեծությունը. q=I*t։
Մեկ կուլոնն այն լիցքն է, որն անցնում է հաղորդչի լայնական հատույթով 1 վայրկյանում, երբ հոսանքի ուժը հաղորդչում 1Ա է:
Հոսանքի ուժը չափում են հատուկ սարքի՝ ամպերաչափի միջոցով:
Ամպերաչափի պայմանական նշանն է`
Ամպերաչափը միացնում են հաջորդաբար էլեկտրական շղթայի այն բաղադրիչին, որի հոսանքի ուժը պետք է չափեն:
Ամպերաչափի «+» սեղմակը անհրաժեշտ է միացնել այն հաղորդալարի հետ, որը գալիս է հոսանքի աղբյուրի դրական բևեռից, իսկ «−» նշանով սեղմակը՝ այն հաղորդալարի հետ, որը գալիս է բացասական բևեռից:
Թեմատիկ հարցեր և խնդիրներ՝
1․ Որքա՞ն է նկարում պատկերված ամպերաչափի չափման սահմանը:
Պատ՝․ սահմանը 100 Միլիամպեր է։
2․ Հաշվեք կայծակի տևողությունը, եթե 18000Ա հոսանքի ուժի դեպքում կայծակի խողովակի ընդլայնական հատույթով անցնում է 40 Կլ լիցք:
Բանաձև՝ t=q/l
I=18000Ա
q=40Կլ
___________________
t=?
t=l=q/t=> 40Կլ/18000Ա=0,002վ
t=0,002վ
Պատ՝․ 0,002վ
3․ Որոշեք էլեկտրական սարքում հոսանքի ուժը, եթե 5 րոպեում նրանով անցել է 400 Կլ լիցք:
Բանաձև՝ l=q/t
t=5ր=300վ
q=400Կլ
_________________
I=?
l=q/t=> 400Կլ/300վ=1,3Ա
l=1,3Ա
Պատ՝․ 1,3Ա
4․ Որքա՞ն ժամանակում շիկացման թելիկով կտեղափոխվի 48 Կլ լիցք, եթե հոսանքի ուժը նրանում 1.5 Ա է:
Բանաձև՝ t=q/l
q=48
I=1,5
_________
t=?
t=q/l=> 48Կլ/1,5Ա=32վ
t=32վ
Պատ՝․ 32վ
5․ Ի՞նչ սարքերից է կազմված նկարում պատկերված էլեկտրական շղթան:
Պատ՝․ էլեկտրական շղթան կազմված է մարտկոցից, վոլտաչափից, լամպից և սպառիչից։
6․ 40 վայրկյանում քանի՞ էլեկտրոն կանցնի վոլֆրամե հաղորդալարի լայնական հատույթով, եթե նրանում հոսանքի ուժը 4.8 Ա է:
Բանաձև՝ q=I*t
t=40վ
I=4,8Ա
________
q=?
q=I*t=>4,8Ա*40վ=192Կլ
q=192Կլ
Պատ՝․ 192Կլ
Դավիթ Մուրադյան 