Սահմանել և գրել օրինակներ
Քիմիական ռեակցիայի տեսակներն են․ միացման, տեղակալման, փոխանակման, քայքայման, օքսիդավերականգնման, կատալիտիկ, ջերմանջատիչ և ջերմակլանիչ։
Միացման քիմիական ռեակցիայի ժամանակ երկու կամ ավելի նյութերից ստացվում է մեկ բարդ նյութ:
CaO+H2O=Ca(OH)2
Քայքայման ռեակցիայի ժամանակ մեկ բարդ նյութի քայքայումից ստացվում են երկու կամ ավելի նյութեր:
Cu(OH)2=CuO+H2O
Տեղակալման է պարզ և բարդ նյութերի միջև ընթացող այն քիմիական ռեակցիան, որի ժամանակ պարզ նյութը կազմող ատոմները տեղակալում են բարդ նյութի բաղադրությունում առկա տարրերից որևէ մեկի ատոմները:
Zn+2HCl=H2↑+ZnCl2
Փոխանակման են կոչվում այն ռեակցիաները,որոնք կատարվում են բարդ նյութերի միջև, որտեղ նրանք փոխանակվում են իրենց բաղադրիչ մասերով:
CuO+H2SO4=CuSO4+H2O
Օքսիդավերականգնման ռեակցիաները ընթանում են նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի ատոմների օքսիդացման աստիճանների փոփոխությամբ։
Մագնեզիումի այրման ռեակցիայի հավասարումը թթվածնում հետևյալն է.
2Mg+O2=2MgO
այդ ռեակցիայի հավասարումը կարելի է ներկայացնել հետևյալ կիսառեակցիաների միջոցով.
ա. օքսիդացում. Mg0−2e→Mg2+
բ. վերականգնում. O02+4e→2O−2
Ջերմաանջատիչ ռեակցիաների ժամանակ անջատվում է ջերմություն, իսկ ջերմակլանիչ ռեակցիաների ժամանակ, քիմիական ռեակցիայի ենթարկված նյութերը սկսում են կլանել ջերմություն։
Օրինակ` ծծմբի և երկաթի միջև ռեակցիան ընթանալու համար ծծումբը տրորում են հավանգում, իսկ երկաթի փոշին ստանում են հատուկ եղանակով: Ստացված փոշիները խնամքով խառնում են` մասնիկների հավասարաչափ բաշխման համար:
Քիմիական այն ռեակցիաները, որոնց ընթանալն ուղեկցվում է ջերմության անջատումով, կոչվում են ջերմանջատիչ ռեակցիաներ:
CH4(գ) + 2O2(գ) = 2H2O(հ) + CO2(գ) + Q
Քիմիական այն ռեակցիաները, որոնց ընթանալն ուղեկցվում է ջերմության կլանումով, կոչվում են ջերմակլանիչ ռեակցիաներ:
Օրինակ՝ կալիումի պերմանգանատի քայքայումը:
2KMnO4(պ)=K2MnO4(պ)+MnO2(պ)+O2(գ)−Q
Մագնեզիումի փոխակերպման շղթա
Mg —> MgO —> Mg(OH)2 —> MgCl2
Այս փորձը չեզոքացման ու փոխանակման ռեակցիա է։ Մագնեզիումից օքսիդ և մագնեզիումի օքսիդից հիմք ստանալու համար տեղի են ունենում միացման ռեակցիաներ։
Դավիթ Մուրադյան 