Դավիթ Մուրադյան

«Մեկ և Յոթ»  պատմվածքները:

ՄԵԿ ԵՎ ՅՈԹ
Ես ծանոթացել էի մի երեխայի հետ, որը յոթ երեխա էր: Ապրում էր Հռոմում, անունը Պաոլո էր, և նրա հայրը տրամվայի վարորդ էր:
Սակայն ապրում էր նաև Փարիզում, անունը Ժան էր, և նրա հայրն աշխատում էր ավտոմեքենաների գործարանում:
Սակայն ապրում էր նաև Բեռլինում, այնտեղ անունը Կուրտ էր, և նրա հայրը թավջութակի պրոֆեսոր էր:
Սակայն ապրում էր նաև Մոսկվայում, անունը Յուրի էր, ինչպես Գագարինինը, և նրա հայրը քարտաշ էր ու մաթեմատիկա էր սովորում:
Սակայն ապրում էր նաև Նյու Յորքում, անունը Ջիմմի էր, և նրա հայրը բենզին վաճառող էր:
Քանիսի՞ն թվարկեցի: Հինգին: Մնացին երկուսը:
Մեկի անունը Չու էր, ապրում էր Շանհայում, և նրա հայրը ձկնորս էր, վերջինի անունը Պաբլո էր, ապրում էր Բուենոս Այրեսում, և նրա հայրը ներկարար էր:
Պաոլոն, Ժանը, Կուրտը, Յուրին, Ջիմմին, Չուն և Պաբլոն յոթն էին, բայց միևնույնն է` նույն երեխան էին, որը ութ տարեկան էր, արդեն գիտեր կարդալ, գրել և հեծանիվ քշել առանց ղեկը բռնելու:
Պաոլոն սևահեր էր, Ժանը` շիկահեր, իսկ Կուրտը շագանակագույն մազեր ուներ, բայց նրանք նույն երեխան էին: Յուրին ճերմակ մաշկ ուներ, Չուն` դեղին մաշկ, բայց նրանք նույն երեխան էին: Պաբլոն իսպաներենով էր կինոնկարներ դիտում, Ջիմմին` անգլերենով, բայց նրանք նույն երեխան էին և նույն լեզվով էին ծիծաղում:
Այժմ յոթն էլ մեծացել են և այլևս չեն կարող պատերազմել, որովհետև յոթն էլ նույն մարդն են:

• Ես մի երեխա եմ, որը յոթ երեխա է։ — Ինչով եք նման աշխարհի մյուս երեխաներին։

Իմ կարծիքով չեմ կարող պնդել, որ արտաքինով գուցե մի հինգ հոգի կա աշխարհում ինձ նման, կամ էլ ես նրանց նման։ Բայց կարող եմ ասել, որ մենք նույն պես ենք նայում աշխարհին։ Մենք դեռ շատ մեծ չենք, ոչ էլ շատ փոքր։ Մենք աշխարհին նայում ենք մանկական աչքերով։ Երեխաները կարող են ունենալ տարբեր նախասիրություններ, ինչ-որ բան, որ իրենք ամենից շատն են հավանում, ու ձգտում են դրան։ Իմ կարծիքով ես նման եմ մյուս բոլոր երեխաներին նպատակասլացությամբ։ Այսինքն և՛ ես, և՛ իրենք ինչ-որ նպատակ ունենք, ին-որ ձգտում և դրա համար ենք պայքարում։ Ես նույնպես նույն ձև եմ անում, նույն ձև եմ ընկալում ու պատկերացնում։ Մարդիկ ավելի շատ բնույթի գծերով են նման իրար, քան թե արտաքինով։

• ․․․ բայց նրանք նույն երեխան էին և նույն լեզվով էին ծիծաղում․․․ — Բացատրիր այս միտքը։

Ես կարծում եմ, հեղինակը ցանկանում էր ասել, թե որտեղ որ երեխան գտնվի, թե Փարիզում, թե Բեռլինում, թե Երևանում, ինքը միևնույնն է ապրելու է այնպես, ինչպես որ սովորել էր։ Կարող է հասարակությունը մեծ ազդեցություն թողնել մարդու բնությի վրա, բայց նրան կտրականապես չի կարող փոխել։ Մարդ միևնույնն է հիշելու է իր “նախկին” կյանքը, այնտեղ, որտեղ որ մեծացել է, ում հետ շփվել է։ Մարդուն դժվար է փոխելը, մարդ ինքը միշտ էլ նույն կերպ է աշխարհին նայելու, որտեղ որ գտնվի։ Մարդուն շատ հեշտ չէ փոխելը, նրա մտածելակերպը ու զգացողությունները միշտ էլ մնալու են նույնը։

• Ի՞նչ պատգամ կա այս ստեղծագործությունում։

Իմ կարծիքով մարդ, որտեղ էլ գտնվի, որտեղ որ ապրի, որտեղ շրջագայի ու ծանոթանա, ինքը միևնույնն է մեկ մարդ է լինելու։ Մարդ, որ աշխարհի տարբեր երկրներում է եղել, չի կարող մասամբ փոխվել, քանի որ ինքը մեծացել է ուրիշ վայրում։ Մարդ կարող է շրջել աշխարհով մեկ, տեսնել Լոնդոնը, Փարիզը, Մոսկվան, Վաշինգտոնը, Երևանը, բայց նա միևնույնն է մնալու է այն մարդը, որը ինքը ի սկզբանե եղել է, ու հենց այդ բնույթով է մեծացել։ Մարդու մտածելակերպը, որոշումների ընդունումը չի կարող փոխել հասարակությունը։ Մեկ է, որ վերջում գլխավոր որոշումը կայացնողը դա հենց մարդն է լինելու։ Հիմա մարդ, որը ճամփորդել է, եղել է աշխարհի տարբեր վայրերում, կարող է պարզագույն երևությները ամեն տեղ ուրիշ ձևով հասկանալ, բայց ինքը ներսում լինելու է այնպիսին, ինչպիսին, որ ինքն է իրեն ճանաչում, ինքն է այդպես ծնվել։ Պատգամը կայանում էնրանում, որ մարդ չի մոռանա իր բնակավայրը ու միշտ էլ կհիշի այն ու միգուցե անհրաժեշտության համար կպայքարի բնակավայրի համար։

• Երբ կդադարենք պատերազմել (6-8 նախադասություն)։

Մեր օրերին շատ ենք ականատես լինում տարբեր կռիվներին, պատերազմներին։ Պատերազմը դա մարդկանց հասարակության հարաբերվելու գլխավոր պատճառն է։ Ես կարծում եմ, որ պատերազմը երբեք չի դադարի, մենք, մյուսները, թեկուզ և ես միևնույնն է, երբ ժամանակը գա, պատերազմելու ենք ինչ-որ բանի համար։ Կռիվը կարող է ծագել տարբեր պատճառներով։ Մեր աշխարհում, մարդկանց մտածելակերպի համար տուժում են միլիոնավոր մարդիկ։ Վերնախավը մտածում է, որ աղքատը ոչինչ չի որոշում, սպիտակամորթն էլ մտածում է, որ սևամորթը ոչնչություն է։ Այսինքն մարդիկ այնքան են չարացել, որ արդեն տեսքի, մաշկի գույնի համար են անում կռիվներին։ Մեր օրերի պատերազմները անխնդիր են, պատճառ չունեն ու լուծումն էլ չենք կարողանում փնտրել։ Աշխարհը ձևավորվելու հետ ծագել է պատերազմը։ Մարդիկ պատերազմ են արել խոսքի ազատության, մարդկանց իրավունքների համար, իսկ մեր դարաշրջանում ամեն մեկի ասածը, թեկուզ ամենաանխելք բառը կարող է դառնալ մի մեծ վեճի հիմք։ Սա վկայում է, որ մարդիկ գնալով չարանում են։ Ու իմ կարծիքով, եթե մարդու մեջ կա ատելությունը, պատերազմը միշտ լինելու է նրա մեջ։ Լինելու է նրա ներքին և արտաքին աշխարհներում։ Լուծումը կարող է դառնա համախմբումը, մարդկանց ճշգրիտ ընդոնումը, միավորումը, որը մեզ հիմա իրոք կարող է օգուտ տալ։ Մեր երկրում մարդիկ նույնպես անխուսափելի են դարձել տարբեր կռիվների մեջ ընդգրկվելուց։ Ես կարծում եմ, որ մարդու միջի այդ պատերազմը սկսվում է հենց շրջապատի ազդեցությունից։ Մարդ նախ պետք է պատերազմի ինքն իր հետ, գտնի իր մեջ այն եռանդը, որի շնորհիվ կռվում է, հետո էլ արդեն մյուսների մեջ գտնի այդ թերությունը։