Դաս 6.

4.Տասնորդական կոտորակների գումարումը

Տեսական նյութ

Դրական տասնորդական կոտորակների գումարումը հանգում է բնական թվերի գումարմանը, իսկ վերջինս հարմար է կատարել սյունակով։ Այդ պատճառով սյունակով է կատարվում նաև տասնորդական կոտորակների գումարումը։ Այդ գումարման հաշվեկանոնը հետևյալն է.

135

 44

179

1) Տասնորդական կոտորակները գրվում են սյունակով այնպես, որ նրանց համապատասխան կարգերում գրված թվանշանները և ստորակետը լինեն մեկը մյուսի տակ։

2) Կոտորակների միջև դրվում է + նշանը, և ներքևում գիծ է տարվում։

3) Ստորակետերն անտեսվում են, և համապատասխան բնական թվերը գումարվում են։

4) Ստացված թվի գրառման մեջ ստորակետ է դրվում գումարելիների ստորակետերի տակ։

Ստացված կոտորակն էլ տրված կոտորակների

գումարն է։

Եթե տասնորդական կոտորակներում ստորակետից հետո եղած թվանշանների քանակները տարբեր են, ապա տասնորդական

կոտորակներից մեկի գրառման վերջում զրոներ կցագրելով` մենք

կարող ենք հավասարեցնել այդ քանակները և կատարել գումարում։

Առաջադրանքներ

1) Կատարե՛ք գումարում.

ա) 3,820 + 41,705=45,525

3,820

41,705

_______

45,525

բ) 0,921 + 4,800=5,721

0,921

4,800

______

5,721

գ) 8,903 + 152,9=161,803

8,903

152,900

________

161,803

դ) 0,0032 + 1119,69= 1119,6932

1119,6900

0,0032

___________

1119,6932

ե) 5,51 + 6,36=11,87

5,51

6,36

____

11,87

զ) 0,002 + 0,00017=0,00217

0,00200

0,00017

________

0,00217

2) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) x – 0,615 = 0,02

x=0,615+0,02

x=0,0815

0,0615

0,0200

______

0,0815

բ) x – 18,2 = 124,01

x=18,2+124,01

x=142,21

124,01

18,20

_______

142,21

գ) 27 = x  – 10,0001

x=27+10,0001

x=37,0001

27,0000

10,0001

_________

37,0001

դ) 654,1 = x – 5037,203։

654,1 = x – 5037,203

X = 5037,203 + 654,100

x= 5691,303

5037,203

  654,100

__________

5691,303

 3) Կատարե՛ք գործողությունները.

ա) (6,93 + 1,08) ⋅ 10 + (9,734 + 11,25) ⋅ 100 = 2178,5,

բ) (39,63 + 5,7) ⋅ 100 + (3,565 + 15,001) ⋅ 10=4738,66

ա)

1. 6,93 + 1,08 = 8,01
2. 9,734 + 11,25 = 20,984
3. 8,01*10 = 80,1
4. 20,984 * 100 = 2098,4
5. 80,1 + 2098,4 = 2178,5

բ) (39,63 + 5,7) ⋅ 100 + (3,565 + 15,001) ⋅ 10=4738,66

1.39,63+5,7=45,53

39,63

5,70

______

45,53

2.3,565+15,001

3,565

15,001

_______

18,566

3.45,53*100=4553,00 կամ 4553

4․18,566*10=185,66

5.4553+185,66

4553,00

185,66

_________

4738,66

4) Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը։

3,72*10 = 37,2

37,2 + 37,2 + 37,2 + 37,2 = 74,4 + 74,4 = 148,8 դմ 

5) Կատարե՛ք գումարում.

ա)(–1,2) + (–3,4)= -4,6

-1,2

-3,4

____

-4,6

բ) (–8,75) + (–1,25)= -10

-8,75

-1,25

_____

-10,00

գ) (–0,37) + (–6,23)= -6,60

-0,37

-6,23

_____

-6,60

դ) (–4,38) + (–2,04)= -6,42

-4,38

-2,04

______

-6,42

ե) (–1,001) + (–2,456)= -3,457

-1,001

-2,456

_______

-3,457

զ) (–18,203) + (–0,411)=-18,614

-18,203

-0,411

________

-18,614

6) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) x – 0,99 = 0,01

x=0,99+0,01

x=1

0,99

0,01

____

1,00 կամ 1

բ) 4,52 = x – 10,48

x=4,52+10,48

x=15

4,52

10,48

_______

15,00 կամ 15

գ) x – 8,64 = 0

x=8,64+0

x=8,64

դ) 20,3 = x – 0,45

x=20,3+0,45

x=20,75

20,30

0,45

______

20,75

ե) x – 0,3 = 1

x=0,3+1

x=1,3

0,3+1=1,3

զ) 17,4 = x – 11,2

x=11,2+17,4

x=28,6

11,2

17,4

_____

28,6

7) Ուղղանկյան երկարությունը 36,6 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 24,2 սմ։

Եթե նրա երկարությունը 10 անգամ մեծացվի, իսկ լայնությունը 10

անգամ փոքրացվի, որքա՞ն կլինի ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

Լուծում՝

36,6*10=366սմ

24,2/10=2,42սմ

336+2,42=338,42սմ

336,00

2,42

________

338,42

338,42+338,42=676,84սմ

338,42

338,42

_______

676,84սմ²

Պատ․676,84 սմ²

8) Որոշե՛ք, թե ինչ օրինաչափությամբ է կազմված

հետևյալ աղյուսակը.

Տրված թվերը գրված են կողային օրինաչափությամբ։Կարճ ասած

ձախից-աջ

և ամեն պատասխան ճիշտ է