Ատոմային էներգետիկան Հայաստանում։ Մեծամորի ատոմակայան

Պատմությունը

1966թ. սեպտեմբերին ԽՍՀՄ Մինիստրների խորհուրդը որոշում ընդունեց Հայաստանում ատոմակայան կառուցելու մասին: Կայանի շինարարությունը սկսվել է 1970-ական թվականներին: Երկու էներգաբլոկներից բաղկացած ՎՎԷՐ-440 մակնիշի ռեակտորային կայանքներով ՀԱԷԿ-ի առաջին հերթի հզորությունը տեխնիկական առաջադրանքով սահմանվել էր 815,0 ՄՎտ, յուրաքանչյուր էներգաբլոկի հզորությունը` 407,5ՄՎտ:

Հայաստանի կառավարությունը 1993թ. ապրիլին ընդունեց «Հայկական ԱԷԿ-ի աշխատանքը վերսկսելու մասին» որոշումը: 1995թ. նոյեմբերի 5-ին վերսկսվեց ՀԱԷԿ-ի N2 էներգաբլոկի (407,5ՄՎտ) շահագործումը:

ատոմային – 1 կայան (հզորությունը` 0,82 մլն կՎտ), բաղկացած է երկու էներգաբլոկից (այժմ գործում է մեկը` 0,41 մլն կՎտ հզորությամբ): 

Մեծամորի ատոմակայանի 1982թ. «մութ» վթարը | Իրազեկ քաղաքացիների միավորում

1991-1994 թվականները Հայաստանի էներգետիկայի համար խոր ճգնաժամի տարիներ են եղել: Դադարել էր էներգակիրների ներկրումը: Ատոմակայանն ամբողջությամբ և ջերմաէլեկտրակայանները` մեծմասամբ, չէին աշխատում: Երկրի էներգահամակարգը, դրա հետ և ամբողջ տնտեսությունը, հայտնվել էին կաթվածահար վիճակում:

Շարունակել կարդալ

Շնչառության սուր խանգարում

Առողջագիտության դասաժամին մենք վերհիշեցինք նախորդ թեմաները, կրկնեցինք, թե ինչպես պետք է օգնենք անգիտակից մարդուն, հնարավորության դեպքում նաև մեռածին։ Այսօրվա դասի հիմնական թեման էր շնչառական սուր խանգարումը։ Նախ և առաջ, մենք սովորեցինք, թե ինչով են տարբերվում սուր ու քրոնիկ խանգարումները։ Հասկացանք, որ քրոնիկ խանգարում-հիվանդությունները հաճախ մարդու մոտ լինում են տարիներով, այսինքն օրգանիզմը չի կարողանում տարիներով վերացնել վտանգը։ Այդպիսի դեպքերից է ստամոքսի ցավը, կոկորդի ցավը, մարդու թուլությունն ու այլ նշանները։ Իսկ սուր խանգարումը այն դեպքն է, որը մեր բառերով ասած «հանկարծակի է լինում»։ Մեկ տեսնում ես մարդ առողջ է, նորմալ սնվում է, մեկ էլ վայրկյաններ անց տեսնում ես, թե ինչպես է վերջինս կարմրել, ինչպես է հազում ու փորձում օգնություն գտնել։ Ահա այսպիսի հատկանիշներով են հիմնականում տարբերվում սուր ու քրոնիկ հիվանդությունները։

Շարունակել կարդալ

Հալոգեններ

*1-Ինչո՞ւ են 7-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբի տարրերին անվանում «հալոգեններ», ո՞ր տարրերն են դրանք  բնութագրեք այդ տարրերը. 

7-րդ ենթախմբի տարրերը կոչվում են հալոգեններ, քանի որ դրանք մետաղների հետ փոխազդելիս առաջացնում են աղ։ Այն հունարեն ծագում ունի, “halos” & “genos”՝ “աղ” և “ծնող” համապատասխանաբար։ Հալոգենները քիմիապես ակտիվ տարրեր են ու բնության մեջ ազատ վիճակում չեն հանդիպում, այլ միայն՝ միացությունների տեքսով։

Halogens - Definition, Uses, Compounds, Properties of Halogens

Շարունակել կարդալ