«Սարալանջ» ռադիոյի եթերում նոր հաղորդաշար է. «Թող այսպես էլ շրունակվի» խորագրով: Ներկայանում են ութերորդցիները:
Հաղորդավարներ` Հասմիկ Սարգսյան, Ավագ Առաքելյան
Համակարգումը` Անահիտ Մելքոնյանի
Հույսով ենք, որ ամսագիրը կհաջողվի։ Կփորձենք մեր ամբողջ ուժերը ներդնել, որպեսզի այս հաղորդաշարը ծաղկի։ Մենք այս ամսագրի շրջանակներում կշրջենք, կծանոթանանք երեխաների, սովորողների և ուսանողների հետ, նաև կիմանանք նրանց կարծիքը կրթահամալիրի մասին։
Մի անգամ Միլանի Դուոմոյի հրապարակի լուսակիրը մի տարօրինակ բան արեց: Նրա բոլոր լույսերը հանկարծակի կապույտ դարձան, և մարդիկ չգիտեին` ինչպես վարվել:
-Փողոցն անցնե՞նք, թե՞ չանցնենք: Կանգնած մնա՞նք, թե՞ չմնանք:
Իր բոլոր «աչքերից» բոլոր ուղղություններով լուսակիրն անսովոր կապույտ ազդանշան էր տալիս, այնպիսի կապույտ, ինչպիսին Միլանի երկինքը երբեք չէր եղել:
Սպասելով, որ ինչ-որ բան կհասկանան, մեքենաների վարորդները գոռգոռում էին և ազդանշան տալիս, մոտոցիկլիստները շարժիչներին ստիպում էին մռնչալ, իսկ ամենագեր հետիոտները բղավում էին.
-Դուք չգիտեք, թե ես ով եմ:
Սրամիտները կատակներ էին անում.
-Կանաչը պաշտոնյաներից մեկը կերած կլինի քաղաքից դուրս ամառանոց կառուցելու համար:
-Կարմիրն օգտագործել են «Ջարդինի» այգիների ձկներին ներկելու համար:
-Իսկ գիտե՞ք` ինչ են անելու դեղինի հետ: Ավելացնելու են ձիթապտղի յուղին:
Վերջապես ժամանեց մի ոստիկան և կանգնեց խաչմերուկի մեջտեղում` երթևեկությունը կարգավորելու համար: Մի ուրիշ ոստիկան գտավ կառավարման վահանակը, որպեսզի ուղղի թերությունը, և անջատեց հոսանքը:
Մինչև անջատվելը լուսակիրը հասցրեց մտածել. «Խեղճեր: Ես նրանց ազատ ճանապարհի ազդանշանն էի տվել երկնքի համար: Եթե ինձ հասկանային, հիմա բոլորը թռչել կիմանային: Բայց միգուցե քաջությունը չբավականացրեց»:
Ի՞նչ է խորհրդանշում այստեղ կապույտ գույնը:
Կապույտ գույնը ազատությունն էր խորհրդանշում։ Կապույտ գույնը թույլ կտար ավտոմեքենաներին ազատ տեղաշարժվել, մինչ դեռ լուսկիրի տակ, նրանք անազատ կանգնած էին, որպես ստրուկներ, սպասելով հերթական կանաչին։ Մարդիկ, երբ սպասում են այդ կանաչ լույսին, նրանք գտնվում են անազատ, մյուս դեպքում շարժման վիճակում։ Ստացվում է, որ նրանք ստիպված ենթարկվում էին։ Լուսակիրը ստիպում էր մարդկանց ու մեքենաներին ենթարկվել նրան, այսինքն հուզմունքով սպասել կանաչին, որպեսզի ազատ տեղաշարժվեն թեկուզ և սահմանափակված ժամանակում։
Քո կարծիքով, ինչու՞ է ազատ ճանապարհը տանում դեպի երկինք:
Իմ կարծիքով կախված է նյութական օգուտներից։ Այսինքն ճանապարհի վրա, երբ ավտոմեքենաները կանգնած են, նրանք ստիպված են գնալ, շարժվել միմիայն դեպի առաջ։ Եթե նրանք շեղվեն ուղղությունից ու գնան աջ, ձախ կամ էլ հետ, ապա նրանք կխանգարեն մյուս ավտոմեքենաներին։ Ստացվում է, որ իրանք պետք է ենթարկվեն լուսակիրին։ Լուսակիրն է որոշում, թե ուր գնա ավտոմեքենան և երբ։ Ստացվում է, որ մեքենաները պարզապես կերպարներ են, որոնք սպասում են իրենց հրամանին, երբ շարժվեն։ Ճանապարհի վրա մարդը և ավտոմեքենան կարող է գնալ միմիայն առաջ, քանզի հակառակ դեպքում կխանգարի, կամ էլ կխաղտի օրենքը։ Իսկ երկնքում ավտոմեքենան ուր ուզի, երբ ուզի կարող է գնալ։ Այսինքն նրա առջև բոլոր դռները բաց են։ Այն կարող է գնալ առաջ, հետ, աջ, ձախ, վերև կամ էլ ներքև։ Այսինքն ուր ցանկանա, երբ ցանկանա։ Սա ազատության խորհրդանիշն էր։
Զուգահեռներ անցկացրու այս պատմվածքի և մեր օրերում կատարվող դեպքերի միջև:
Համեմատելով մեր ու հեքիաթային կյանքը գտել եմ ավելի շատ տարբերություններ, քան նմանություններ։ Բայց կար մեկ նմանություն։ Տա անտարբեր լինելն էր։ Երբ լուսկիրի տակ կանգնած մարդիկ անկոմնորոշության մեջ էին, նրանցից ոմանք ինքնահաստատվում էին, ասելով, թե “գիտես, ես ով եմ” և այդպես շարունակ։ Դա շատ է նման մեր ազգին, ընդհանրապես հասարակությանը։ Տարբերություններից կարող եմ ասել, որ պատմվածքում մարդիկ կուրախանային երկնքում ապրել ու այնտեղ թռչել, բայց մեր հասարակությունում մարդկանց եթե այդպիսի հնարավորություն տրվեր, միգուցե այլ ձև ընդունվեր։ Դա կլիներ քաոսային վիճակ։ Եթե պատմությունը ունենար շարունակություն, իմ կարծիքով, մարդիկ ու մեքենաները կշարունակեին նորմալ ու ստանդարտ կանգնել լուսկաիրի տակ, բայց հասարակության մեջ այդ երևույթը ուղղակի վիրավորական է հնչում, քանի որ մարդիկ հիշաչար են, վատն են և մտածում են, ինչու իմ դիմացի ավտոմեքենան անցավ, իսկ ես ոչ։ Ուղղակի համբերատար չենք, ցանկանում ենք միշտ առաջին տեղը լինել, առանց պայքարելու։
Դավիթ Մուրադյան 